18 Yaşın Altında İşlenen Suçun Bekçiliğe Etkisi
Kararın Özeti: Kişi Çarşı ve Mahalle Bekçiliği sınavını kazanmış, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olduğundan dolayı çarşı ve mahalle bekçiliğinden elenmiş açılan dava sonucunda güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz
18 YAŞIN ALTINDA İŞLENEN SUÇUN ÇARŞI VE MAHALLE BEKÇİLİĞİNE ETKİSİ
Kararın Özeti: Kişi Çarşı ve Mahalle Bekçiliği sınavını kazanmış, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olduğundan dolayı çarşı ve mahalle bekçiliğinden elenmiş açılan dava sonucunda güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz olma sebebi, 18 yaşın altında işlenmiş olan kaçakçılık suçu olarak gösterilmiştir. Dava yürütmeyi durdurma istemli açıldığı için yapılan savunmalar sonucu 18 yaşın altında işlenen suçun devlet memurluğuna etki etmeyeceği, 18 yaşın altında işlenen suçun çarşı ve mahalle bekçiliğine engel olmayacağına karar verilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir. 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun 10. maddesinin 3. fıkrası gereği, Onsekiz yaşından küçüklerle ilgili adli sicil ve arşiv kayıtları; ancak soruşturma ve kovuşturma kapsamında değerlendirilmek üzere Cumhuriyet başsavcılıkları, hâkim veya mahkemelerce istenebilir; davacının onsekiz yaşından küçükken işlediği herhangi bir suçun idari makamlara bildirilmesi hukuken mümkün değildir. Dolayısıyla, idari makamlara bildirilmemesi gereken adli sicil kaydının, idari işlem tesisine dayanak alınmasına da yasal olanak bulunmamaktadır.
Onsekiz Yaş Altı Suç Güvenlik Soruşturması
T.C. MALATYA İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/...
YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI
İSTEYEN (DAVACI) :...
VEKİLİ : AV. BİLGEHAN UTKU
KARŞI TARAF (DAVALI) : ...
VEKİLİ :...
İSTEMİN ÖZETİ : Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı koordinesinde yapılan 2018 yılı 1.dönem Çarşı ve Mahalle Bekçiliği yazılı sınavında başarılı olan davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylık işlemlerine yönelik dosyasının işlemden kaldırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Malatya Valiliği işleminin, adaylarda aranacak niteliklerin kendisinde mevcut olduğu, güvenlik soruşturmasını ve arşiv araştırmasını olumsuz etkileyecek bir hususun olmadığı hukuka aykırı olduğu iddialarıyla yürütmenin durdurulması ve iptali istenilmektedir.
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI'NIN
SAVUNMASININ ÖZETİ : 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun "Genel ve Özel Şartlar" başlıklı 48.maddesinde devlet memurluğuna alınacaklarda aranılacak genel ve özel şartlara OHAL Kanunu kapsamında çıkarılan 676 sayılı Kanun Hükmünde Kararname 74.maddesi ile "Güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak" hükmü eklendiği, Çarşı ve Mahalle Bekçiliğine Giriş Sınav Yönetmeliğinin 33.maddesi kapsamında "aday listesine giren isteklilerden yapılacak güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması olumlu olanların..." hükmü bulunduğu bu kapsamda yapılan arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle kurumda görev yapmasının uygun olamayacağı yönünde değerlendirme yapıldığı, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
MALATYA VALİLİĞİ'NİN
SAVUNMASININ ÖZETİ : Çarşı ve Mahalle Bekçiliğine Giriş Sınav Yönetmeliğinin 33.maddesi kapsamında "aday listesine giren isteklilerden yapılacak güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması olumlu olanların..." hükmü bulunduğu bu kapsamda yapılan arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması nedeniyle kurumda görev yapmasının uygun olamayacağı yönünde değerlendirme yapıldığı, tesis edilen işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Malatya İdare Mahkemesi'nce yürütmenin durdurulması istemi hakkında işin gereği görüşüldü:
Dava, Emniyet Genel Müdürlügü Polis Akademisi Başkanlığı koordinesinde yapılan 2018 yılı I.dönem Çarşı ve Mahalle Bekçiliği yazılı sınavında başarılı olan davacı tarafından, hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylık işlemlerine yönelik dosyasının işlemden kaldırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Malatya Valiliği işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin A fıkrasında, "(Ek bent : 29.10.2016 - 676 S.K.H.K./74. md) güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olması genel şartlar arasında sayılmış olup, aynı maddenin B/2 fıkrasında ise, kurumların özel kanun veya diğer mevzuatlarında aranan şartları taşımak." özel şartlar arasında belirtilmiştir.
772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu'nun 6. maddesinde, çarşı ve mahalle bekçisi olacaklarda aranacak nitelikler bulunması şarttır denildikten sonra. A) Türk vatandaşı olmak, B) İlkokulu bitirmiş olmak, C) Askerlik ödevini bitirmiş olup 30 yaşından yukarı olmamak, D) Görevini yapmaya engel olabilecek bir hastalık veya engelliliği bulunmadığı sağlık kurulu tarafından verilmiş raporlarla tevsik edilmiş olmak, E) Ağır hapis veya 6 aydan fazla hapis veyahut affa uğramış olsalar bile zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas veya yüzkızartıcı başka bir fiilden dolayı hapis cezasından hükümlü bulunmamak, F) Türk toplum telakkilerine göre kötü şöhretli tanınmamak, G) Kamu haklarından mahrum olmamak, kamu hizmetlerinden mahrumiyet cezası ile mahkum bulunmamak" çarşı ve mahalle bekçisi olacaklarda aranılan nitelikler olarak sayılmıştır.
10/10/1966 tarih ve 12422 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Çarşı ve Mahalle Bekçiliğine Giriş Sınavı Yönetmeliği'nin 33. maddesinde, aday listesine giren isteklilerden yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumlu olanlar tebligat üzerine on beş iş günü içerisinde, en yakın tam teşekküllü devlet hastanesinden alacakları Sağlık Kurul Raporlarını, ilgili emniyet birimlerine teslim ederler." hükmüne yer verilmiştir.
12/04/2000 tarih ve 24018 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği'nin "Amaç" başlıklı I maddesinde, "Bu Yönetmeliğin amacı; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının gizlilik dereceli birim ve kısımlarını belirlemek, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını düzenlemektir." hükmü; 2. maddesinde, "Bu Yönetmelik; yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde Devletin güvenliğinin, iç ve dış menfaatlerinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeleri, bunların toplanmasını ve işlemini yürüten bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının ilgili birim ve kısımlarının belirlenmesini, Türk Silahlı Kuvvetlerinde, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personeli, ayrıca bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının yurtdışı teşkilatlarında sürekli görevlendirilecek bütün personel için yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının esas ve usullerini, bunu yapacak mercileri, hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılacak gizlilik dereceli yerlerde çalışan kamu personeli ile meslek grupları ve üst kademe yöneticilerini kapsar." hükmü, "Değerlendirme" başlıklı 15. maddesinde, "Yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda elde edilen bilgilerin olumsuz olması halinde, kişinin gizlilik dereceli birim, kısım ve gizlilik dereceli yerler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatları, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalıştırılıp çalıştırılmamaları, yer değiştirerek bu görevlere devam edip etmemeleri gibi hususları incelemek ve sonucunu sorumlu amirin takdirine sunmak üzere; bakanlıklarda müsteşarın, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında en üst amirin, üniversitelerde rektörün, illerde valinin başkanlığında, personel birim amiri, hukuk müşaviri ve varsa güvenlik işlerinden sorumlu birim amirinden oluşan “Değerlendirme Komisyonu” kurulur. Başbakanlıkta kurulacak Değerlendirme Komisyonu Müsteşar veya görevlendireceği müsteşar yardımcısının başkanlığında, Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürü ile Personel ve Prensipler Genel Müdürünün katılımıyla oluşur. Türk Silahlı Kuvvetlerinde ise bu Komisyonun oluşumu kendi yönergeleri ile belirlenir. Değerlendirme Komisyonunun çalışma tutanakları ve kararları gizlidir." hükmü yer almaktadır.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinde "(1) Duruşma sonunda, 232 nci Maddede belirtilen esaslara göre duruşma tutanağına geçirilen hüküm fıkrası okunarak gerekçesi ana çizgileriyle anlatılır. (2) Hazır bulunan sanığa ayrıca başvurabileceği kanun yolları, mercii ve süresi bildirilir.(3) Beraat eden sanığa, tazminat isteyebileceği bir hâl varsa bu da bildirilir.(4) Hüküm fıkrası herkes tarafından ayakta dinlenir.(5) (Ek fıkra; 06/12/2006 - 5560 S.K.23.md) Sanığa yüklenen suçtan dolayı yapılan yargılama sonunda hükmolunan ceza, iki yıl veya daha az süreli hapis veya adli para cezası ise; mahkemece, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Uzlaşmaya ilişkin hükümler saklıdır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, kurulan hükmün sanık hakkında bir hukuki sonuç doğurmamasını ifade eder." hükümlerine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; 772 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu uyarınca Malatya ilinde alımına karar verilen 175 adet çarşı ve mahalle bekçisine ilişkin olarak, davacının idarece yapılan yazılı ve sözlü sınavda başarılı olmasının ardından, sınavı kazanan adaylar hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasından, davacının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle adaylık işlemlerine yönelik dosyasının işlemden kaldırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Malatya Valiliği işleminin tesis edilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, davalı idarece dosyaya ibraz edilen ... tarih ve... sayılı İl Emniyet Müdürlügü Güvenlik Soruşturması Değerlendirme Kurulu Kararınında, davacının, hakkında "İzinsiz olarak ateşli silah ve mermileri ülkeye sokma imal etme nakletme satma" suçlarından açılan kamu davasında; Malatya ... Ağır Ceza Mahkemesinin E:...; K:... sayılı kararıyla, 6 ay 20 gün Hapis ve 250,00-TIL Adlı Para Cezası ile cezalandırıldığı, hükmünün açıklanmasının geriye bırakılmasına ve 3 yıl süre ile denetim süresine tabi tutulmasına karar verildiği bu kararın ... tarihinde kesinleştiğinin belirtildiği, öte yandan davacı hakkındaki 3 yıllık denetim süresinin ... tarihinde dolduğu ve davacının 3 yıllık denetim süresinde kasten yeni bir suç işlemediği, Malatya ... Ağır Ceza Mahkemesince ... tarihli ek kararıyla davacı hakkında açıklanması geri bırakılan hükmün ortadan kaldırılarak Davanın Düşmesine karar verildiği dolayısıyla anılan hüküm kapsamında davacı hakkında verilen hükmün ortadan kaldırıldığı ve bu aşamada davacı hakkında herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacağı açık olup, salt davacı hakkında verilen hukuki sonuçları ortadan kalkan Mahkeme kararına dayalı olarak tesis edilen davacının, çarşı ve mahalle bekçisi adaylığının sonlandırılmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak olayda, işlemin dayanağını teşkil eden, davacı hakkındaki denetimli serbestlik tedbiri kararına konu suçun onsekiz yaşından küçükken işlendiği sabit olup; 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu'nun 10. maddesinin 3. fıkrası gereği, "Onsekiz yaşından küçüklerle ilgili adli sicil ve arşiv kayıtları; ancak soruşturma ve kovuşturma kapsamında değerlendirilmek üzere Cumhuriyet başsavcılıkları, hâkim veya mahkemelerce" istenebileceğinden; davacının onsekiz yaşından küçükken işlediği herhangi bir suçun idari makamlara bildirilmesi hukuken mümkün değildir. Dolayısıyla, idari makamlara bildirilmemesi gereken adli sicil kaydının, idari işlem tesisine dayanak alınmasına da yasal olanak bulunmamaktadır.
Diğer yandan; dava konusu işlemin uygulanması halinde davacının çalışma hakkını etkileyeceğinden ve ekonomik durumunun bozulacağından telafisi güç ve imkansız zararlara sebebiyet vereceği açıktır.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin, uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 gün içerisinde Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi'ne yürütmenin durdurulması itirazı yolu açık olmak üzere, üzere ... tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
İlgili Etiketler:
