Göreve İade

• Anasayfa
• Göreve İade

Göreve İade

Devlet memurluğuna giriş ile devlet memurluğundan çıkarmaya ilişkin usul ve esaslar ile hangi cezaların devlet memurluğuna etki edeceğine ilişkin hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiştir.

Göreve İade Nedir

Devlet memurluğuna giriş ile devlet memurluğundan çıkarmaya ilişkin usul ve esaslar ile hangi cezaların devlet memurluğuna etki edeceğine ilişkin hususlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda düzenlenmiştir. Nitekim 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 98'inci maddesi memurluktan çıkarılma sebeplerini düzenlemiştir. Bu maddeye göre devlet memurluğundan çıkarılma veya atılma durumu; memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması ya da memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi durumunda gerçekleşecektir. Peki memurluğa alınacaklarda bulunması gereken şartlar nelerdir?

Memurluğa Alınacaklarda Bulunması Gereken Şartlar

Devlet memurluğuna alınacaklarda bulunması gereken şartlar 657 sayılı kanunun 48'inci maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde hükmüne uyan kişiler diğer yeterlilik şartlarını taşıdığı müddetçe devlet memuru olabileceklerdir. 

Memurluğa Engel Suçlar ve Cezalar Nelerdir?

Devlet memurluğuna engel suçlar 657 sayılı kanunun 48'inci maddesinin 1'inci fıkrasının A bendinin 5'inci alt bendinde düzenlenmiştir. Nitekim bu suçlar;
Devletin güvenliğine karşı suçlar,
Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, 
Zimmet, 
İrtikâp,
Rüşvet,
Hırsızlık,
Dolandırıcılık,
Sahtecilik,
Güveni kötüye kullanma,
Hileli iflas,
İhaleye fesat karıştırma,
Edimin ifasına fesat karıştırma,
Kaçakçılık suçlarıdır.
Bu suçları işleyen kişinin devlet memuru olamaması için işlenen bu suçlardan dolayı mahkum olması gerekmektedir. Hatta ve hatta bu suçları işleyen kişi mahkum olmuş ancak affa uğramış olsa dahi devlet memuru olamayacaktır. Peki bu suçları işleyip de mahkumiyeti bulunmayanlar devlet memuru olabilir mi? İşte bu soruya verilecek cevap olumludur. Nitekim kanun açıkça işlenen bu suçlardan dolayı mahkumiyet kararının bulunmasını devlet memurluğuna engel olarak görmüştür. Kişi bu suçları işlemiş ancak herhangi bir şekilde mahkum olmamış ise devlet memuru olabilecektir. 

Kasten İşlenen Suçlar Memurluğa Engel mi?

Kasten işlenen bir suçun memurluğa engel olabilmesi için kişinin işlediği suç sonucunda bir yıl ve üstü süreyle hapis cezasıyla mahkum olması şarttır. Kanun açıkça kasten işlenen suçtan ötürü bir yıl ve üstü mahkumiyeti memurluğa engel saymıştır. Örneğin kişi yaralama suçundan ötürü bir yıl ve üstü hapis cezasına mahkum oldu sonrasında ise ceza adli para cezasına dönüştürüldü ise bu durumda memuriyete engel bir durumun olduğu söylenemeyecektir. Ya da kişi yine kasten yaralamadan dolayı mahkum olmuş ancak mahkumiyet süresi bir yılın altı ise bu durumda yine devlet memuru olabilecektir. Önemle belirmek gerekir ki hangi suçtan ötürü olursa olsun kişi işlemiş olduğu suç sebebiyle hükmün açılanmasının geri bırakılması kararı almış ise yine devlet memuru olabilecektir. Anlaşılacağı üzere hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı devlet memurluğuna engel teşkil etmez.

Taksirli Suçlar Memurluğa Engel mi?

Taksirli suçlar memurluğa engel değildir. Kişi ister memur adayı iken suçu işlemiş olsun ister memurken suçu işlemiş olsun işlenen suç taksirli bir suç ise bu durum devlet memurluğuna engel teşkil etmeyecektir. Nitekim kanunda açık bir şekilde düzenleme bulunmamakta olup memurluğa engel teşkil edecek suçlar kasten işlenen suçlardan bir yıl ve üstü hapis cezası ile mahkum olmuş olmaktır. Ancak kişi taksirli bir suçtan ötürü mahkum olmuş ise suçtan ötürü cezasını çektiği sırada memurluğu askıya alınacak sonrasında tekrar memurluğa devam edilecektir. 

Taksirli suçlardan mahkumiyet devlet memurluğuna devam etmeye ya da girmeye engel değildir. Devlet Memurları Kanununun 48. ve 98. maddelerinin incelenmesinden kamu görevlilerinin taksirli suçlardan mahkum olmaları durumunda görevlerine son verilmelerine imkan bulunmamaktadır. Nitekim Devlet Memurları Kanununun 48. maddesi ile 98. maddesi,

Türk Ceza Kanununun 53'üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak yer almış olup taksirli suçlardan mahkum olmanın engel teşkil edeceğine dair bir düzenleme yapılmamıştır. 

Devlet memurlarının, 657 sayılı kanun hükümlerine göre memurluktan çıkarılması; Memurluğa alınma şartlarından her hangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan her hangi birini kaybetmesi; Memurluktan çekilmesi; İstek, yaş haddi, malûllük sebeplerinden biri ile emekliye ayrılması; Ölümü; hallerinde memurluğu sona erer.

Taksir Ne Demektir?

Taksir bir şeyi eksik yapma ya da bir şeyi yaparken çekinip yapamama anlamına gelmektedir. 

Taksirin Unsurları Nelerdir?

Taksirle İşlenebilen Bir Suçun Bulunması,

Hareketin İsteyerek Yapılması,

Sonucun İstenmemesi, İradi Olmaması,

Sonucun Öngörülebilir Olması,

Hareket ile Sonuç Arasında Nedensellik Bağı- Sebep Sonuç İlişkisinin Bulunması.

Göreve İade, Memurluktan Çıkarılma (Atılma) Danıştay Kararları

T.C.
DANIŞTAY
5. DAİRE
E. 2016/...
K. 2017/...
T. ...2017
MEMURİYETİN SONA ERDİRİLMESİNE DAİR İŞLEMİN İPTALİ ( Davacının 657 S. K.'nun Md. 48/A/5 Hükmünde Yer Alan Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı Mahkum Olmadığı - Davacı Hakkında Tesis Edilen Memuriyetinin Sona Erdirilmesi İşleminde Hukuka Uyarlık Davanın Reddi Yolundaki İdare Mahkemesi Kararında İse Hukuki İsabet Görülmediği )
DEVLET MEMURUNUN KASTEN İŞLENEN BİR SUÇTAN MAHKUM OLMASI ( Bir Yıl veya Daha Fazla Süreyle Hapis Cezasına Mahkum Olunması Halinde Kişinin Memurluğa Alınmaması veya Memuriyetinin Sona Erdirilebilmesi İçin Söz Konusu Mahkumiyetin Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı Olması Gerektiği )
HAPİS CEZASI NEDENİYLE MEMURLUKTAN ATILMA ( Davacının Memuriyetinin Sona Erdirilmesi İşlemine Gerekçe Olan İnsan Öldürme Kasti Olmaksızın Kastı Aşan Adam Öldürme Suçundan Dolayı Hapis Cezası İle Cezalandırıldığı - Kasten İşlenen Bir Suçtan Dolayı Mahkum Olmadığı/Memuriyetinin Sona Erdirilmesinde Hukuka Uyarlık Görülmediği )
...Dava dosyasının incelenmesinden, ... Emniyet Müdürlüğü kadrosunda polis memuru olarak görev yapmakta iken, ...2008 tarihinde kendi istemi ve Bakanlık Makamı onayı ile emekliye ayrılan davacı hakkında, ... tarihinde görev sırasında işlemiş olduğu, "kasti aşan adam öldürme" suçundan dolayı Bakırköy 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin ... gün ve E:..., K:... Sayılı kararıyla, 765 Sayılı Türk Ceza Kanununun 448. maddesi delaletiyle aynı kanunun 452/1 ve 59/2 maddeleri gereğince 6 yıl 8 ay süreyle hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği ve bu mahkumiyet kararının Yargıtay 1. Ceza Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... Sayılı kararıyla kesinleştiği, böylece davacının memuriyeti sırasında memurluğa alınma şartlarından birini kaybetmesi sebebiyle 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 48. maddesinin 5. fıkrası delaletiyle 98. maddesinin ( b ) bendi gereğince memuriyetinin sona erdirilmesi üzerine temyizen incelenen davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bakılan uyuşmazlıkta, Yargıtay 1. Ceza Dairesi tarafından onanarak kesinleşen Bakırköy 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin ... gün ve E:..., K:... Sayılı kararıyla; davacının, hırsızlık eylemi sebebiyle kaçan şahısları yakalama düşüncesiyle silahıyla yere değil karşı istikamete doğru ateş ettiği, kalabalığın gelip geçtiği, cadde ve kavşak üzerinde, başka kişilerin de isabet alabileceğinin öngörülebileceği durumda, yapılan atış neticesinde olayla ilgisi olmayan bir kişinin ölümüne yol açtığı, kaçan şahısları yakalama düşüncesiyle ateş eden davacının insan öldürme kasti bulunduğuna dair kesin delil olmadığı, ancak davacının kastin aşılması suretiyle insan öldürme suçunun sübuta erdiği gerekçesiyle cezalandırıldığı anlaşılmaktadır.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 ve 98/b maddeleri uyarınca, 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olunması halinde, kişinin memurluğa alınmaması veya memuriyetinin sona erdirilebilmesi için, söz konusu mahkumiyetin kasten işlenen bir suçtan dolayı olması gerektiği açıktır.
Bu durumda, davacının memuriyetinin sona erdirilmesi işlemine gerekçe olan Bakırköy 3. Ağır Ceza Mahkemesinin, insan öldürme kasti olmaksızın "kasti aşan adam öldürme" suçundan dolayı 6 yıl 8 ay süreyle hapis cezası ile cezalandırılması kararı dikkate alındığında, davacının 657 Sayılı Kanun'un 48/A-5 maddesinde yer alan "kasten işlenen bir suçtan dolayı" mahkum olmadığı anlaşılmış olup, bu sebeple davacı hakkında tesis edilen memuriyetinin sona erdirilmesi işleminde hukuka uyarlık, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet görülmemiştir.

T.C.
DANIŞTAY
12. DAİRE
E. 2016/...
K. 2017/...
T. ...2017
MEMURİYET GÖREVİNE SON VERME ( Güveni Kötüye Kullanma Suçundan Mahkumiyet Sonucu Memuriyet Şartlarını Sonradan Kaybetme Nedeniyle Memuriyete Son Verme - Yargılamanın Yenilenmesi ile mahkumiyet kararı kaldırıldığından Tesis Edilen Memuriyete Son Verilmesi İşleminin Hukuka Aykırı Hale Geldiği )
MEMURİYETTE ARANAN ŞARTLARIN SONRADAN KAYBEDİLMESİ ( Güveni Kötüye Kullanma Suçu Sebebiyle Alınan Mahkumiyet Kararına Dayalı Memuriyetin Sona Erdirilmesi - Yargılanmanın Yenilenmesi ile Mahkumiyet Kararı Kaldırıldığından Memuriyete Son Verme İşleminin Hukuka Uyarlılığının Ortadan Kalktığı )
...Dava dosyasının incelemesinden; ... İlkokulu'nda öğretmen olarak görev yapan davacının hizmet sebebiyle güveni kötüye kullanma suçundan yargılaması sonucu ... 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin ... tarihli ve E:..., K:... Sayılı kararıyla 3.000,00 TL para cezası ile cezalandırıldığı ve bu kararının temyiz edilmeden kesinleştiği, anılan karar uyarınca davacının 657 Sayılı Kanun'un 48/A-5 ve 98/b maddelerinde öngörülen memur olma şartlarını sonradan kaybettiğinden bahisle 'nın ... tarihli ve ... Sayılı işlemi ile görevine son verildiği, davacı tarafından kesinleşen adli yargı kararına karşı ...tarihinde yeniden yargılanma talebinde bulunulduğu, aynı Mahkemece yargılanmanın yenilenmesi talebinin reddedilmesine dair itirazın ... Ağır Ceza Mahkemesi'nin ... tarihli ve ... Değişik İş sayılı kararıyla kabul edilmesi üzerine yeniden yapılan yargılama sonucu ... 1. Asliye Ceza Mahkemesi'nin ... tarihli ve E:..., K:... Sayılı kararı ile davacının sunmuş olduğu arsa satış sözleşmesinin incelenmesinden, davaya konu alım satım işleminin hukuki ilişki çerçevesinde gerçekleştiği, olayın tamamen bir hukuki ihtilaf kapsamında kaldığı, karşılıklı beyanların da birbirini doğrular nitelikte olduğu, tüm bu sebeplerle davacının üzerine atılı suçun yasal unsurları oluşmadığından 5271 Sayılı CMK'nın 223/2-a maddesi uyarınca beraatine karar verildiği ve bu kararın ... tarihinde keşinleştiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacı hakkında "güveni kötüye kullanma" suçuyla ilgili yapılan yargılama sonucu verilen cezanın, yeniden yapılan yargılama sonucu ortadan kaldırılırak davacının beraatine karar verilmiş olduğu hususu dikkate alındığında, ortaya çıkan bu yeni hukuki durum sebebiyle davacının görevine son verilmesine dair işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir.