İdari İşlem Nasıl İptal Edilir?

İdari İşlem Nasıl İptal Edilir?

İdari işlem açılacak idari işlemin iptali davası ile iptal edilir. Kişiler idari dava avukatı vasıtasıyla ya da memur davalarına bakan avukatlar vasıtasıyla açacakları iptal davaları ile aleyhlerinde yapılan işlemin ortadan kaldırılmasını sağlayabili

İdari İşlem Nasıl İptal Edilir?

İdari işlem açılacak idari işlemin iptali davası ile iptal edilir. İdari işlemin iptal edilmesi için kurumlara başvuru yapmak konusunda kanunen bir zorunluluk yoktur. Kişiler idari dava avukatı vasıtasıyla ya da memur davalarına bakan avukatlar vasıtasıyla açacakları iptal davaları ile aleyhlerinde yapılan işlemin ortadan kaldırılmasını sağlayabilirler. Örneğin meslekten ihraç sebepleri, atama işlemine, eczane ruhsat iptaline, sicil iptaline, yıkım kararına, ruhsat iptaline karşı hep idari işlemin iptali davası açılacaktır. İptal davası ile birlikte idari işlem ortadan kalkmış olacak ve sanki hiç yapılmamış gibi bir sonuç ortaya çıkacaktır. Her şey işlem yapılmadan önceki durumuna geri gidecektir. İdari işlem açık bir şekilde hukuka aykırı olduğunda hemen iptal edilmelidir.

İdari İşlem İptal Edilirse Ne Olur?

İdari işlemin iptali davası ile birlikte idari işlem iptal edilmiş ise bu durumda işlem hiç yapılmamış gibi bir sonuç ortaya çıkacaktır. Örneğin meslekten çıkarma işlemine karşı açılan iptal davası sonrası işlem iptal edilirse kişi mesleğine geri dönecek, eczane ruhsatı iptali davası kazanılmış ise bu durumda eczane ruhsatı iade edilecek, kişinin zararı varsa ve de iptal davası ile birlikte tam yargı davası açmışsa yani yoksun kalınan parasal haklar da istenmişse buna göre bunların hepsi faiziyle birlikte işlemi yapan kurum tarafından kişiye ödenecektir. Örneğin emniyet genel müdürlüğünde çalışan bir polis memurunun ya da jandarma genel komutanlığında çalışan bir uzman çavuşun sözleşmesi feshedildi diyelim. Bu durumda açılacak iptal davası ile birlikte kişi geriye mesleğine döneceği gibi tazminatları da kendisine iade edilecektir. 

İdari İşlemin İptalini Kimler İsteyebilir?

İdari işlemin iptali davasını açabilecek kişiler o işlemden etkilenmiş olan kişiler olacaktır. Örneğin atama işleminde atama işleminden etkilenen kişiler atama gören personel olduğu için kişi davayı bizzat kendisini açabileceği gibi kamu davalarına bakan avukatlar vasıtasıyla da açabilecektir. İdari işlemin iptali davasında iptal talep edebilecek kişilerin kimler olduğu kanunda da açık bir şekilde düzenleme altına alınmıştır. Buna göre idari işlemin iptali davası menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılabilecektir. Menfaat ihlali yoksa idari işlemin iptali davası da açılamayacaktır. 

İdare  İşlemini Geri Alabilir mi?

İdare yaptığı işlemleri geri alabilir. Ancak alınan işlemin geri alınması sonrasında hakları ihlala olan yani menfaatleri ihlal olan kişiler yine bu işleme karşı dava açabilirler. Çünkü geri alma işlemi de bir idari işlemdir. Örneğin atama işlemi yapıldı diyelim ve idare bu atama işlemini geri aldı ve sizi eski yerinize göndermek istedi. Bu durumda bu geri alma işlemine karşı da idari işlem olduğundan dolayı dava açma hakkınız olacaktır. 

Sakat bir idari işlemin askılı geçerliliğine son veren işlemlerden biri de o idari işlemin yine o idari işlemi yapan idari birim tarafından geri alınmasıdır. İdari işlemin geri alınması sakat bir idari işlemin, idarenin alacağı bir başka kararla hükümsüz hale getirilmesidir. Anlaşılacağı üzere o idari işlemin yapıldığı tarihten itibaren hukuk aleminden silinmesidir. Bu nedenle sakat bir idari işlemin idarece geri alınması o işlemin idare mahkemesi tarafından iptal edilmesi ile aynı sonuç ve etkiyi doğuracaktır. 

İdari İşlemin İptali Geriye Yürür mü?

İdari işlemin iptali davasının kazanılması ile birlikte yapılan işlem hiç yapılmamış gibi tüm olumsuz sonuçları ile birlikte geri yürür. Yani yapılan işlemin tüm hukuka aykırılıkları ile birlikte ortadan kaldırılması sağlanmış olacaktır. 

İdari İşlemi Sona Erdiren Haller Nelerdir?

İdari işlemi sona erdiren haller içinde en etkili olanı yani hemen hareket edilerek işlem sebebiyle yaşanan olumsuzluğu ortadan kaldıracak mekanizma o işlem nedeniyle menfaati ihlal edilen kişi tarafından açılacak olan iptal davasıdır. Onun dışında idarenin işlemi geri alması, işlemi değiştirmesi, işlemi kaldırması yani ilga etmesi de idari işlemi sona erdiren haller içinde yer almaktadır.

İdari İşlemin İptali Davası Duruşmalı mı?

İdari davalar 2577 sayılı idari yargılama usulü kanununa tabidir ve özel hukuk normlarından farklı uygulamalar içermektedir. İdare hukukunda yazılı yargılama esastır ancak tarafların ilk derece mahkemelerinde duruşma talep etmesi durumunda mahkeme duruşma tertiplemek zorundadır. Ancak açılan idari işlemin iptali davasında taraflar duruşma talep etmezlerse mahkeme duruşma yapmak zorunda değildir. Çünkü biraz önce de izah ettiğimiz üzere idare mahkemesinde yazılı yargılama esas olup her şey dosya üzerinden işler. Taraflar açtıkları dava ile dava dilekçesi gönderir, idare bu dilekçeye karşı savunma yapar, davacı savunmaya cevap dilekçesi gönderir, idare de en son ikinci savunma dilekçesi göndererek her şey dosya üzerinden mahkeme tarafından incelenir. İdare mahkemelerinde delil sunma durumu da re’sen araştırma ilkesine göre mahkemeler tarafından kendiliğinden de araştırılmaktadır. Örneğin davalı idarenin elinde bulunan belgelerin neler olduğu mahkeme tarafından istenebilir. Yahut başka yerden getirtilecek evrak varsa mahkeme talep olmadan bu evrakları isteyebilir. Bundan dolayı idare mahkemesinde Uzman bir idari dava avukatı ile çalışmak her zaman tavsiye olunur.

İlk derece mahkemesinde tarafların duruşma taleplerinin mahkeme tarafından kabul edilip de duruşma günü verilmesi zorunlu iken bölge idare mahkemesi ve Danıştayda taraflar duruşma istese dahi bölge idare mahkemesi ve Danıştay duruşma talebini reddedebilir. 

İdari İşlemin İptali İçin Kararın Kesinleşmesi Gerekir mi?

İdari işlemin iptali davası işlemin yapılmasından itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. Bundan dolayı da ortada icrai nitelikte bir idari işlemin olması şarttır. İdarenin tavsiye, görüş ya da icrai nitelikte olmayan işlemlerine karşı menfaat ihlali olmadığından dolayı idari işlemin iptali davası açılamaz. Bundan dolayı ortada icra kabiliyeti olan ve kamu gücü kullanılarak yapılmış bir idari işlem olması şarttır. Böyle bir işlem varsa bu işlemin yapılmasından itibaren 60 gün içinde dava açılması şarttır. 

İdari İşlemin İptali İçin Kararın Kesinleşmesi Gerekir mi?

İdari işlemin iptali davasını kazandınız diyelim. Peki bu işlem sonrasında hemen her şey eski hale gelmeli mi? Bu sorunun cevabı evettir. Zira idare mahkemesinin verdiği idari işlemin iptali kararı verildikten sonra bu karar davalı idareye tebliğ edilir. Kanun gereği davalı idare bu kararın gereğini  tebliği aldığı günden itibaren 30 gün içinde yerine getirmelidir. Örneğin ruhsat iptali davası kazanıldı ve işletmeniz mühürlendi diyelim. İdari işlemin iptali davasının kazanılması ile birlikte idare ruhsat iptalini ortadan kaldırmalı, ruhsatı tekrar vermeli ve mührü kaldırmalıdır. Sonradan bir üst mahkeme olan istinaf mahkemesine itiraz eder ya da etmez bu idarenin kendi insiyatifindedir. 

İdari İşlemelerin İptali Hangi Hallerde Mümkündür?

İdari işlemin iptali davasında bir idari işlemin iptali; sebep, konu, maksat, yetki, amaç unsurları bakımından hukuka aykırı olduğu müddetçe iptal edilebilir. Bunun için idari işlemin iptali davası açacak olan kişilerin, yapılan idari işlemin gerekçesinin nasıl hukuka aykırı olduğunu ortaya çıkartmaları şarttır. 

İdari İşlemin İptali Davası ve Tam Yargı Davası Birlikte Açılabilir mi?

İdari işlemin iptali davası ile tam yargı davaları birbirlerinden ayrı bir dava türüdür. Tam yargı davası hukuk davalarındaki tazminat davasının yerine geçen dava türüdür. İdare yapmış olduğu işlem sebebiyle işlemi yaptığı kişi aleyhinde zarar oluşturmuş olabilir. İdari işlemin iptali davası ile tam yargı davası kanun gereği birlikte açılabileceği gibi iptal davasının sonucu geldikten sonra ayrı bir dava olarak açılabilir. Bu durumda kişi iptal davasını ve tam yargı davası aynı dilekçe ile birlikte mahkemeden talep edebilir.

İptal Davası Kaç Gün İçinde Açılır?

İptal davası idari işlemin ilgilisine tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde açılmalıdır. 60 gün içinde açılmayan davalar hak düşürücü süreye uğramış olacak ve mahkeme süre aşımı sebebiyle davanızı reddecektir. Süre aşımı ile zamanaşımı birbirinden farklıdır. Süre aşımında mahkeme süreleri kendiliğinden hesaplar ve sürenin geçtiğini tespit ederse davayı hemen reddeder. Zamanaşımında ise mahkeme süreleri kendiliğinden kontrol edemez. Davalının zamanaşımı itirazsında bulunması şarttır. Bundan dolayı idare hukukunda zamanaşımı bulunmayıp bu husus süre aşımı olduğundan dolayı mahkeme bunu kendiliğinden göz önünde tutacaktır. 

İdari Yargıda Hangi Deliller Var?

İdari yargıda tanık delili olmaz. İdari yargıda yemin delili de olmaz. Bunun haricinde idare mahkemesinde her türlü delil kullanılabilir. 

İdari İşlemin İptali Davası Nerede Açılır?

İdari işlemin iptal davası dava türlerine göre farklı yerlerde açılmaktadır. Buna göre;

1. Genel Yetki:Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idari işlemi veya idari sözleşmeyi yapan idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.
2. Kamu görevlileri ile ilgili davalarda yetki:

Kamu görevlilerinin, 

• A. atanması
• B. nakilleri

ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlilerinin yeni veya eski görev yeri idare mahkemesidir.

• Kamu görevlilerinin görevlerine son verilmesi, emekli edilmeleri veya görevden uzaklaştırılmaları ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlisinin son görev yaptığı yer idare mahkemesidir.
• Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil, intibak ve diğer özlük ve parasal hakları ve mahalli idarelerin organları ile bu organların üyelerinin geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmalarıyla ilgili davalarda yetkili mahkeme ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir.

İdari İşlemin İptali Davasında Yürütme Durdurma

İdari işlemin iptali davasında yürütme durdurma da istenebilir. Yürütme durdurma kararı verilebilmesi için yapılan idari işlemin açık bir şekilde hukuka aykırı olması ve de telafisi güç veya imkansız zararların birlikte bulunması şarttır. Bunlar birlikte bulunuyorsa hemen idari işlemin yürütmesinin durdurulmasına karar verilecektir.