USULSÜZ FESİH VE GEÇERSİZ FESİH FARKI

USULSÜZ FESİH VE GEÇERSİZ FESİH FARKI

Usulsüz fesih ile geçersiz fesih arasında bir çok fark vardır. Bu iki fesih türü birbirinden farklı kavramlar olmasına karşın sürekli karıştırılmaktadır. Nitekim usulsüz fesih 4857 sayılı İş Kanunumuzun 17'nci maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte 

USULSÜZ FESİH VE GEÇERSİZ FESİH FARKI

Usulsüz fesih ile geçersiz fesih arasında bir çok fark vardır. Bu iki fesih türü birbirinden farklı kavramlar olmasına karşın sürekli karıştırılmaktadır. Nitekim usulsüz fesih 4857 sayılı İş Kanunumuzun 17'nci maddesinde düzenlenmiş olmakla birlikte geçersiz fesih 18'inci maddesinde düzenlenmiş kavramlardır. 

Usulsüz fesih belirsiz süreli iş sözleşmelerinde iş akdinin feshinde kanundaki ihbar önelinin hiç verilmemesi veya eksik verilmesi ya da peşin ödeme yoluyla fesihte ihbar öneline ait ücretin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi durumunda ortaya çıkmaktadır. İş Kanunumuza göre hiçbir sebep göstermeden sadece kanundaki ihbar önellerine uyarak sözleşmenin feshedilmesi durumu iş güvencesine tabi olmayan işçilerin belirsiz süreli iş akitlerinin varlığı durumunda mümkün iken aynı durum iş kanununa tabi iş ilişkilerinde mümkün değildir. İş güvencesine tabi işçilerin belirsiz süreli iş sözleşmeleri İş Kanunu 18'inci maddeye göre sonlandırılmak istendiğinde Kanunda yer alan bazı durumların gerçekleşmesi gerekmektedir. Aksi bir durum yapılan feshin geçersiz fesih olmasına yol açacaktır. İş Kanunu 18'inci maddeye göre feshin geçerli bir fesih olabilmesi için iş güvencesine tabi işçilerin iş akitlerinin işletme gerekleri ya da işçinin yeterliliği veya işçinin davranışları sebeplerinden biriyle sonlandırılmasına bağlıdır. Ayrıca iş güvencesi kapsamında olan işçinin iş akti sonlandırılırken fesih nedeninin açık ve kesin bir şekilde belirtilmesi yasa gereğidir. Ve yine iş güvencesi kapsamında olan işçilerin iş akitlerinin feshi durumunda eğer fesih sebebi işçinin yeterliliği (verimi) veya davranışı sebebine dayanıyorsa bu durumda işçinin savunmasının da alınması zorunludur. Aksi bir durum feshin geçersiz olmasına yol açacaktır. 

Her usulsüz fesih aynı zamanda geçersiz fesih değildir. Usulsüz fesih iş güvencesine tabi olmayan işçiler yönünden geçerlidir. Her geçersiz fesih de aynı zamanda bir usulsüz fesih değildir. İş güvencesine tabi işçinin sözleşmesi bildirim sürelerine uyarak feshedilmiş ise ve geçerli neden gösterilmemiş ise fesih geçersiz bir fesih olmasına karşın ihbar önelleri verildiğinden usulsüz fesih söz konu olmayacaktır. 

İş güvencesi hükümlerine tabi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilecek ise İş Kanunu 17'nci maddaye uygun olması yeterlidir. İşçi de bildirimli fesih yapacak ise aynı usul onun için de geçerlidir. Ancak iş akdi işveren tarafından feshedilecek ise işçi iş güvencesine tabi değil ise ve sözleşme belirsiz süreli ise işveren İş Kanununun 17'inci maddesine göre herhangi bir neden göstermeden iş akdini usulüne uygun olarak feshedebilir. Fakat işçi iş güvencesine tabi ise işveren iş akdini ancak İş Kanunu 18'inci maddesinde yer alan sebeplerin varlığı halinde feshedebilir. Bu son durumda işveren hem usule uygun fesih yapmak için İş Kanunu 17'nci maddeye uygun davranıp ihbar öneli verecek hem de İş Kanununun 18'inci maddesinde yer alan işletme gerekleri, işçinin davranışı veya verimliliği sebeplerinden biriyle iş akdini sonlandıracaktır. 

Usulsüz fesih hem işverenin yaptığı fesihlerde hem de işçinin yaptığı fesihlerde ortaya çıkan bir durumdur. Geçersiz fesih ise sadece ve sadece işverenin İş Kanunu 18'inci maddeye aykırı fesih yapması durumunda gerçekleşen bir olgudur. 

Usulsüz bir fesih yapıldıysa sadece ihbar tazminatı alınır. Bunu usulsüz fesih yapan taraf diğer tarafa verecektir. İşçi usulsüz fesih yaptıysa işverene, işveren usulsüz fesih yaptıysa işçiye ihbar tazminatı ödemek zorunda kalacaktır. Geçersiz feshin yaptırımı ise kanunda düzenlenmiş olup işveren geçersiz nedene dayalı fesih yapmış ise iş güvencesine tabi olan işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanacaktır. Ayrıca iş güvencesine tabi olan işçi geçersiz fesih sonucu işe başlatılsın ya da başlatılmasın boşta geçen sürelere ilişkin olarak en fazla 4 aya kadar olan ücretini alacaktır.