Kamu Personeli Hakkında Soruşturma İznini Kim Verir

Kamu Personeli Hakkında Soruşturma İznini Kim Verir

Kamu görevlilerinin şahsi suçları açısından hiçbir istisna yoktur ve genel hükümler uygulanır. Görev suçları açısından ise 4483 sayılı memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması hakkındaki kanuna göre, kamu görevlileri hakkında doğrudan

Kamu Personeli Soruşturma İzni

Memurlar hakkında soruşturma izni verilmesi konusunda düzenleme 4483 sayılı kanunda düzenlenmiş olup aşağıda ayrıntılı açıklama yapılmıştır;

Kamu görevlilerinin şahsi suçları açısından hiçbir istisna yoktur ve genel hükümler uygulanır. Görev suçları açısından ise 4483 sayılı memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması hakkındaki kanuna göre, kamu görevlileri hakkında doğrudan doğruya savcılık vasıtasıyla ceza davası açılamaz. Bunun istisnası, ağır ceza mahkemesinin madde itibariyle görevine giren ve suçüstü yakalanan kamu görevlileridir. Kamu görevlilerinin görev suçları hakkında soruşturma izni olmakısızın savcı soruşturma aşamasına başlayamaz. İzin mercii kural olarak bulunulan yer en üst mülki amirliği (vali veya kaymakamlık)dir. Soruşturma izni verildiğinde kamu görevlisinin buna itiraz hakkı vardır. Soruşturma izni verilmediğinde de şikayetçinin veya savcının bu karar itiraz hakkı bulunur. Soruşturma izni; bir memurun suç işlemesi halinde, savcılık tarafından re'sen harekete geçilememesi ve kişinin kurumundan soruşturma izni alınmasına denir. Tüm memurlar soruşturma iznine tabidir. Soruşturma izni 30 gün içinde verilmelidir. Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı tebliğini izleyen günden itibaren 10 gün içinde bölge idare mahkemesine itiraz edilmesi gerekir. İtiraz kabul edilmezse ne yazık ki soruşturma başlatılacak ve devlet memuru olan kişi şüpheli konumuna gelecektir. Ceza soruşturması sonrasında hazırlanan iddianame ceza mahkemesi tarafından kabul edilirse bu durumda da kamu davası açılacak ve kişi sanık haline gelecektir. Kişinin devlet memuru olması ve memurluğuna bir zarar gelmemesi için tüm sürecin alanında uzman bir ceza avukatı tarafından takip ettirilmesi tavsiye olunur. Hatta ceza yargılaması haricinde bir de idari soruşturma da açılacak ve devlet memuru hakkında hem adli süreç hem de idari süreç başlamış olacaktır. Bundan dolayı idari süreç hakkında memur davalarına bakan avukatlardan hukuki destek alınması önerilmektedir.

BUNU DA BİL; Memuriyete engel suçlar hakkında aşağıdaki videomuzu da izlemenizi tavsiye ederiz.

Kamu Görevlileri Hakkında Soruşturma İznine Gerek Olmayan Suçlar Nelerdir

Kamu görevlileri hakkında iznin geçerli olmadığı hâller de söz konusudur. Mal bildiriminde bulunulması, yolsuzlukla mücadele kanununda düzenlenen suçlar işlendiğinde irtikap, rüşvet, basit ve niteliki zimmet, kaçakçılık, resmî ihale alım ve satımlarına fesat karıştırma, devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçları söz konusuysa izin alınmasına gerek duyulmaksızın kamu davası açılabilir. 

Memur Soruşturma İznini Kim Verebilir?

Devletin ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürüttükleri kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevleri ifa eden memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı yargılanabilmeleri için izin vermeye yetkili makamlar 4483 sayılı Memurlar Ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanunda düzenlenmiştir. Söz konusu kanuna göre;

a) İlçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında kaymakam,
b) İlde ve merkez ilçede görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında vali,
c) Bölge düzeyinde teşkilatlanan kurum ve kuruluşlarda görev yapan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında görev yaptıkları ilin valisi,
d) Cumhurbaşkanına veya Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili veya ilişkili kuruluşlar ve bakanlıkların merkez ve bağlı veya ilgili kuruluşlarında görev yapan diğer memur ve kamu görevlileri hakkında o kuruluşun en üst idari amiri,
e) Cumhurbaşkanı kararıyla atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanı veya ilgili bakan,
f) Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri ve yardımcıları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı,
g) Cumhurbaşkanlığında görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı hakkında Cumhurbaşkanı, 
h) Büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında İçişleri Bakanı,
i) İlçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında kaymakam, merkez ilçelerdeki belde belediye başkanları ve belde belediye meclisi üyeleri hakkında bulundukları ilin valisi, j) Köy ve mahalle muhtarları ile bu Kanun kapsamına giren diğer memurlar ve kamu görevlileri hakkında ilçelerde kaymakam, merkez ilçede vali,
    Yokluklarında ise vekilleri Soruşturma izni yetkisine sahiptir. Yetkili mercilerin saptanmasında, memur veya kamu görevlisinin suç tarihindeki görevi esas alınarak yetkili mercii tayin edilir.

MEMUR HAKKINDA YAPILAN İHBAR VE ŞİKAYETLER HANGİ DURUMLARDA İŞLEME ALINMAZ?

Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında yapılacak ihbar ve şikâyetlerin soyut ve genel nitelikte olmaması, ihbar veya şikâyetlerde kişi veya olay belirtilmesi, iddiaların ciddî bulgu ve belgelere dayanması, ihbar veya şikâyet dilekçesinde dilekçe sahibinin doğru ad, soyad ve imzası ile iş veya ikametgâh adresinin bulunması zorunludur. Bu şartları taşımayan yani somut olmayan, ciddi belge ve bilgilere dayanmayan ihbar ve şikâyetler Cumhuriyet başsavcıları ve izin vermeye yetkili merciler tarafından işleme konulmaz ve durum, ihbar veya şikâyette bulunana bildirilir. 

MEMUR HAKKINDA YAPILAN İHBAR VE ŞİKAYETİN İŞLEME ALINMASI DURUMUNDA İZLENEN USÜL NEDİR?

İzin vermeye yetkili merci, memurun 4483 sayılı Memurlar Ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun kapsamına giren bir suç işlediğini bizzat veya ihbar/şikayet sonucunda öğrendiğinde bir ön inceleme başlatır. Ön inceleme, izin vermeye yetkili merci tarafından bizzat yapılabileceği gibi, görevlendireceği bir veya birkaç denetim elemanı veya hakkında inceleme yapılanın üstü konumundaki memur ve kamu görevlilerinden biri veya birkaçı eliyle de yaptırılabilir. Ön inceleme ile görevlendirilen kişi veya kişiler, bakanlık müfettişleri ile kendilerini görevlendiren merciin bütün yetkilerini kullanırlar. Hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisinin ifadesini de alarak yetkileri dahilinde bulunan gerekli bilgi ve belgeleri toplayıp, görüşlerini içeren bir rapor düzenleyerek durumu izin vermeye yetkili mercie sunmalarının ardından Yetkili merci tarafından soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine karar verilir.

MEMUR SORUŞTURMA İZNİ KARARI KAÇ GÜN İÇERİSİNDE VERİLİR?

Yetkili merci, soruşturma izni konusundaki kararını suçun kendisi yahut ihbar veya şikayet üzerine öğrenilmesinden itibaren (ön inceleme süresi dahil) en geç otuz gün içinde vermek zorundadır. Ancak bu süre, zorunlu hallerde onbeş günü geçmemek üzere bir defa uzatılabilir.

MEMUR SORUŞTURMA İZNİNİN KAPSAMI NEDİR?

Soruşturma izni, şikayet, ihbar veya iddia konusu olaylar ile bunlara bağlı olarak ileride soruşturma sırasında ortaya çıkabilecek konuları kapsamaktadır. Soruşturma sırasında izin verilen olay ve konudan tamamen ayrı veya farklı bir suç olarak nitelendirilebilecek bir fiil ortaya çıktığında, yeniden izin alınması zorunludur.  Suçun hukuki niteliğinin değişmesi durumunda ise yeniden izin alınması gerekmez.

MEMUR SORUŞTURMA İZNİ VERİLMESİNE İTİRAZ SÜRESİ NE KADARDIR?

Yetkili merci, soruşturma izni verilmesine veya verilmemesine ilişkin kararını Cumhuriyet başsavcılığına, hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisine ve varsa şikayetçiye bildirir, Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde itiraz etme hakkı bulunmaktadır. İtirazlar İdari Yargı merciilerine yapılır ve en geç 3 (üç) ay içerisinde karara bağlanır.

Memur Soruşturma İzni Verilmesi/ Verilmemesi İtirazı

Soruşturma izni verilmesine ilişkin karara karşı hakkında inceleme yapılan memur veya diğer kamu görevlisi; soruşturma izni verilmemesine ilişkin karara karşı ise Cumhuriyet başsavcılığı veya şikayetçi, izin vermeye yetkili merciler tarafından verilen işleme koymama kararına karşı da şikâyetçi itiraz yoluna gidebilir. İtiraz süresi, yetkili merciin kararının tebliğinden itibaren on gündür.

Kamu görevlilerinin şahsi suçları açısından hiçbir istisna yoktur ve genel hükümler uygulanır. Görev suçları açısından ise 4483 sayılı memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yargılanması hakkındaki kanuna göre, kamu görevlileri hakkında doğrudan doğruya savcılık vasıtasıyla kamu davası açılamaz. Bunun istisnası, ağır ceza mahkemesinin madde itibariyle görevine giren ve suçüstü yakalanan kamu görevlileridir.

Kamu görevlilerinin görev suçları hakkında soruşturma izni olmakısızın savcı soruşturma aşamasına başlayamaz. İzin mercii kural olarak bulunulan yer en üst mülki amirliği (vali veya kaymakamlık)dir. Soruşturma izni verildiğinde kamu görevlisinin buna itiraz hakkı vardır. Soruşturma izni verilmediğinde de şikayetçinin veya savcının bu karar itiraz hakkı bulunur. Bu itirazı inceleme mercii Bölge İdare Mahkemesidir. Bölge İdare Mahkemesinin itiraz neticesinde vereceği karar kesindir. Bölge İdare Mahkemesi kamu görevlisinin itirazı üzerinde soruşturma izni verilmemesi gerektiğine karar verirse savcı kamu görevlisi hakkında kamu davası açamaz.

Bölge İdare Mahkemesi şikayetçi veya savcının itirazı üzerine soruşturma izni verilmesi gerektiğine karar verirse savcı kamu görevlisi hakkında kamu davası açabilir. Kamu görevlileri hakkında iznin geçerli olmadığı hâller de söz konusudur. Mal bildiriminde bulunulması, yolsuzlukla mücadele kanununda düzenlenen suçlar işlendiğinde irtikap, rüşvet, basit ve niteliki zimmet, kaçakçılık, resmî ihale alım ve satımlarına fesat karıştırma, devlet sırlarının açıklanması veya açıklanmasına sebebiyet verme suçları söz konusuysa izin alınmasına gerek duyulmaksızın kamu davası açılabilir.

YÖK bu hususa tabi değildir ve yüksek öğretim elemanlarının soruşturulması için farklı bir usûl öngörülmüştür. Kurum önce kendi iç soruşturmasını gerçekleştirir, ardından sonuç savcılığa bildirilir.

Bazı kamu görevlileri için ise özel soruşturma ve kovuşturma usûlleri vardır. Yüksek yargı organı başkanları ve üyeleri için farklı muafiyet ve dokunulmazlıklar bulunur. MİT müsteşarlığına ilişkin yeni kanun hükümleri de birçok istisna ve dokunulmazlık getirmektedir.

Ceza muhakemesi kanunlarının kişi bakımından uygulaması, söz konusu kamu davalarını görecek mahkemelerin kişi bakımından yetkisini de etkilemektedir.