Yabancı Oturma İzni

Yabancı Oturma İzni

Oturma izni, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yabancı statüsünde bulunan kişilerin, uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde barınmalarını yasal bir zemine dayanak gösteren kuralları ifade etmektedir.

Oturma İzni Nedir? 

Oturma izni, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yabancı statüsünde bulunan kişilerin, uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde barınmalarını yasal bir zemine dayanak gösteren kuralları ifade etmektedir. Yabancıların Türkiye sınırları içerisinde ikametini düzenleyen bu kurallar başta 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu ile Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme devletin yabancıları uluslararası hukuk çerçevesinde barınma hakkını, oturma izni, yaşama hakkını kamusal düzen çerçevesinde sağlanmasını amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yabancının Türkiye'de ikameti meşru zemine oturtularak yabancının kamusal düzene istinaden ilgili kurum ve kuruluşlardan oturma izni alınması şart koşulmuştur. Nitekim Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 3/1-i maddesinde de oturma izni "Türkiye'de kalmak üzere verilen izin belgesini ifade eder" şeklinde tanımlanmıştır.

 

 

 

Oturma İzni Reddi işlemine karşı iptal davası için idari işlem iptal davası başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.

Oturma İzni Alınması Zorunlu Mudur? 

Türkiye'ye giriş için alınan vizelerde, vize muafiyetinin tanıdığı süreden fazla kalacak yabancıların ikamet izni alması zorunludur. Bununla birlikte her halde Türkiye'de 90 günden fazla kalacak kişilerin de ikamet izni alması, devletin egemenlik hakları gereği zorunludur.

Oturma İzni Nasıl Alınır? 

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 21. madde düzenlemesine göre ikamet izni başvurusu yabancının vatandaşı olduğu ülkede bulunan Türk konsolosluklarına yapılacaktır. Bununla birlikte yabancı eğer ki vatandaşı olduğu ülkeden başka bir ülkede yasal olarak bulunuyorsa, yasal olarak bulunduğu ülkenin Türk konsolosluklarına ikamet izni başvurusunda bulunabilecektir. Türkiye sınırları içerisinde bulunan yabancılar ikamet iznini kanunda sayılan bazı hallerde valiliklere yapabilecektir. Bu haller şu şekilde sıralanabilir:

• a)Adli veya idari makamların kararlarında veya taleplerinde 
• b) Yabancının Türkiye'den ayrılmasının uygun olmaması veya yabancının Türkiye'den çıkışının mümkün olmadığı hallerde
• c) Yabacının uzun dönem ikamet izninlerinde
• d) İnsani ikamet izinlerinde 
• e)İnsan ticareti mağduru ikamet izinlerinde 
• f) Aile ikamet iznine sahip yabancının kısa dönem ikamet iznine geçiş yapacak kişiler
• g) Türkiye'de ikamet izni bulunan anne veya babanın Türkiye'de doğan çocukları için yapılacak ikamet izni başvurularında bulunacak kişiler
• ğ) Geçerli ikamet izninin verilmesine esas olan gerekçenin sona ermesi veya gerekçenin değişikmesinden ötürü yeni kalış amacına uygun ikamet izni almak üzere yapılacak başvuru yapan kişiler 
• h) Türkiye'de görevli diplomasi ve konsolosluk memurları, bu kişilerin ailelerinden Dışişleri Bakanlığınca bildirilenler, Uluslararası Kuruluşların Türkiye temsilciliklerinde çalışanlar, uluslararası anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulanlar
• i) Türkiye'de yükseköğrenimini tamamlayan kişilerin kısa dönem ikamet izni geçişinde bulunan kişiler 

valiliklere müracaat ederek ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.

Konsolosluklar ikamet izni başvuruları, başvurular hakkında genel görüşleriyle birlikte Göç İdaresi Genel Müdürlüğüne ileteceklerdir. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü gerekli gördüğünde ilgili kurumların da görüşünü alıp başvuruları en geç 90 gün içerisinde sonuçlandıracaktır. İkamet izni ile alakalı başvuru sonuçlarının ardından ilgili Türk Konsolosluğuna sonuç hakkında bilgi verecektir. Bunun üzerine Türk konsolosluğu ikamet izni başvurusunun olumlu neticesinin akabinde ikamet izni düzenleyecektir. İkamet izni başvurusunun olumsuz sonuçlanmasının akabinde ise başvurunun reddi düzenlenecek ve ikamet izni başvurusu yapan yabancıya başvuru sonucu tebliğ olunacaktır.

Oturma İzni Çeşitleri Nelerdir?

Kısa dönem Oturma izni

Kısa dönem ikamet izni yabancı uyruklu kişilere, Türkiye’de her defasında en fazla 1’er yıllık sürelerle kalma hakkı hakkı tanıyan ikamet izni türüdür. Kısa dönem ikamet izni Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 28. Maddesinde düzenlenerek kimlerin kısa dönem ikamet izni alabileceği sınırlı olarak sayılmıştır. 

Kimler Kısa Dönem Oturma İzni Alabilir?

• a)    Kısa dönem bilimsel araştırma amacıyla Türkiye’ye gelen kişiler
• b)    Türkiye’de konut niteliğinde taşınmazı bulunan ve bu amaçla kullanan yabancılar ve bu yabancıların konut üzerine elbirliği veya paylı mülkiyet hakkına sahip aileleri
• c)    Hizmet içi eğitim veya staj programlarına katılma amacıyla verilen ikamet izni
• d)    Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde veya öğrenci değişim programları çerçevesinde eğitim benzeri amaçlarla Türkiye’ye gelen yabancılar
• e)    Kamu sağlığını tehdit oluşturmayan hastalık sebebiyle tedavi amaçlı gelen yabancılara 
• f)    Adli veya idari makamların talep veya kararlarına göre Türkiye’de kalması gereken yabancılar
• g)    Aile ikamet izni olan yabancının aile ikameti için gerekli şartları kaybetmesi halinde kısa dönem ikamet iznine geçirilmesi durumu söz konusu olan yabancılar
• h)    Türkçe öğrenme kurslarına katılacak olan yabancılar
• i)    Kamu kurumları aracılığıyla Türkiye’de eğitim araştırma, staj ve kurslara katılacak olan yabancılar
• j)    Türkiye’de yükseköğrenimini tamamlan yabancının mezuniyet tarihinden itibaren 6 ay içerisinde kısa dönem ikamet iznine başvuran yabancılar,
• k)    Türkiye’de çalışmayan ancak Bakanlar Kurulu kararıyla belirtilecek kapsam ve tutarda yatırım yapacak kişiler ile bu kişilerin yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan yabancı çocuğu için (en fazla 5’er yıllık sürelerle),
• l)    KKTC vatandaşı olan yabancılar (en fazla 5 yıllık süre ile),

Kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilirler.

Kısa Dönem Oturma İzni Kaç Yıllık Sürelerle Düzenlenir?

KKTC vatandaşı olan ve Türkiye’de çalışmayan ancak Bakanlar Kurulunca belirtilen kapsam ve tutarsa yatırım yapacak yabancılar en fazla 5’er yıllık sürelerle, yukarıda sayılan kısa dönem ikamet izni başvurusu yapacak diğer yabancılara ise en fazla 2’şer yıllık sürelerle kısa dönem ikamet izni düzenlenecektir.

Kısa Dönem Oturma İzni Şartları Nelerdir?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre yukarıda sayılan ve kısa dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilecek yabancılara özgü niteliklerden birini barındırmak, Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılardan olmamak, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olan, gerekli hallerde yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki yetkili makamlar tarafından düzenlenmiş adli sicil kaydını gösteren belgeyi sunmak ve Türkiye’de yabancının kalacağı yer adresinin bildirilmesi şartlarının tamamı sağlandığında kısa dönem ikamet izni verilmesi mümkün olabilecektir.

Kısa Dönem Oturma İzni Neden Reddedilir? 

6458 sayılı kanunun 33. Maddesinde sayılan bazı haller vardır ki, bu hallerin mevcut olması durumunda kısa dönem ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edileceği gibi bu hallerin varlığının tespiti halinde süresi biten ikamet izinleri uzatılamaz. Bu halleri sıralamak gerekirse:
Kısa dönem ikamet izni şartlarının yerine getirilmemesi,
Kısa dönem ikamet izninin veriliş amacından başka bir amaçla kullanıldığının tespiti,
Yabancı hakkında geçerli sınır dışı etme veya yabancı hakkında Türkiye’ye giriş yasağının olduğu kararı verilmesi
Yabancının Türkiye dışında kalış süresini ihlal etmesi

Aile Oturma İzni 

Aile oturma izni, yabancıların aile birliğini korumak adına düzenlenmiş olan ve bu kapsamda birtakım imkanları sunan düzenlemeleri teşkil etmektedir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda kimlere hangi şartlar altında aile ikamet izni verilebileceği düzenlenmiştir.

Aile Oturma İzni Kimlere Düzenlenebilir?

6458 sayılı kanunun 34. Maddesine göre, çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilerin ve bu kanunda sayılan ikamet izni türlerinden herhangi birine sahip olan yabancı kişilerin, mülteci veya ikincil koruma statüsünde olan kişilerin; eşleri, kendisinin veya eşinin ergin olmayan çocuğu, kendisinin veya eşinin bağımlı yabancı çocuğu aile ikamet izni hakkından faydalanabilmektedirler. Aile ikamet izni her defasında 3 yılı aşmayacak şekilde, bu haktan faydalanmasına imkan tanıyan yabancı kişinin ikamet süresini aşmayacak şekilde verilebilir. Bununla birlikte uygulamada aile ikamet izni hakkına sahip olacak kişiler hakkında birtakım problemlerle karşı karşıya kalınabilmektedir. Örneğin kanunda sayılan herhangi bir ikamet izni sahibi kişinin birden fazla eşi olma durumu ve bu eşlerden hangisinin aile ikamet hakkından faydalanabileceği hususlarıyla karşı karşıya kalınabilmektedir. 6458 sayılı kanuna göre yabancının birden fazla eşi olması durumunda bu eşlerden yalnızca bir tanesinin aile ikamet izni hakkından faydalanabileceğini öngörmüştür. Diğer taraftan aile ikamet hakkına sahip olamayan eşin çocukları ise, aile ikamet izni hakkından faydalanabilecektir.

Ayrıca ifade etmek gerekir ki çocukların ikamet izninde, Türkiye dışında varsa ortak velayeti bulunan anne veya babadan birinin muvafakati alınması şarttır.

Aile Oturma İzninin Sağladığı İmkanlar Nelerdir?

Aile ikamet izinleri alan çocuklar 18 yaşına kadar öğrenci ikamet izni almadan ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında eğitim görebileceklerdir. Bununla birlikte en az 3 yıl aile ikamet izniyle Türkiye’de kalan çocuk 18 yaşını tamamladığı vakit aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçebilecektir.

Aile ikamet izninden faydalanan ve Türk vatandaşı ile evli yabancının boşanması halinde; en az 3 yıl aile ikamet izniyle Türkiye’de bulunmuş olması koşuluyla, mağdur olmamak adına, boşanan yabancı aile ikamet izninden kısa dönem ikamet iznine geçiş yapabilecektir. Eğer ki bu yabancının boşanma sebebi aile içi şiddetse veya yabancı aile içi şiddet mağduruysa ve bu durum mahkeme kararıyla sabit ise, yabancının kısa dönem ikamet izni geçişlerinde 3 yıllık ikamet şartı aranmaz.

Destekleyici kişinin, yani Türkiye’de herhangi bir ikamet izniyle bulunan ve eşi veya çocuklarına aile ikamet izni hakkı tanınmasına imkan veren kişinin ölümü halinde bu kişiye bağlı aile ikamet izniyle kalanlara, süre şartı aranmaksızın kısa dönem ikamet izni verilebilecektir.

Aile Oturma İzni Şartları Nelerdir?

Aile oturma izni başvurularında destekleyici kişinin, yani eşi ve çocuklarına aile ikamet izni hakkına sahip olmalarını sağlayan kişinin birtakım şartları barındırması gereklidir. Bununla birlikte mülteci veya ikincil koruma statüsünde olan yabancılarda bu şartlar takdiri olarak aranmayabilecektir. Destekleyicide bulunması gereken şartlar şu şekilde sıralanabilir:

• a)    Destekleyicinin toplam geliri asgari ücretten az olmamalıdır, bununla birlikte ailedeki kişi başına asgari ücretin üçte birinden az olmayan aylık geliri bulunmalıdır.
• b)    Destekleyici kişi ailenin nüfusuna göre, genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun barınma şartlarına sahip olmalı ve aile bireylerini kapsayacak şekilde bir sağlık sigortası yaptırmalıdır.
• c)    Destekleyici aile ikamet iznine başvuru tarihinden itibaren 5 yıl içinde aile düzenine karşı olan suçlardan herhangi birinden hüküm giymemiş olmadığını adli sicil kaydıyla belgelemelidir.
• d)    Destekleyici kişinin adres kayıt sisteminde kaydı bulunmalıdır.
• e)    Destekleyici kişi Türkiye’de en az 1 yıl ikamet izniyle kalmış olmalıdır ancak bilimsel araştırma amaçlı ikamet izni bulunanlar, çalışma izni bulunan yabancılar, çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden destekleyiciler veya Türk vatandaşlarıyla evli olan yabancılarda bu şart aranmamaktadır.

Türkiye’de aile oturma izni başvurusunda bulunacak ve destekleyici kişinin yanında ikamet edecek olan yabancılarda ise aşağıdaki şartlar aranmaktadır:

• a)    Destekleyici kişinin eşi, çocuğu veya eşinin çocuğu olduğunu ispat etmek
• b)    Destekleyici kişiyle birlikte yaşadığını veya yaşama niyetinde olduğunu ortaya koymak
• c)    Aile ikamet iznine başvuracak olan kişinin, destekleyici kişi ile olan evliliği, aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapmamış olmaması
• d)    Aile ikamet iznine başvuracak olan eşin 18 yaşını doldurmuş olması
• e)    Aile ikamet iznine başvuracak olan kişinin Türkiye’ye girmesi izin verilmeyecek olan yabancılardan sayılmaması

Yukarıdaki şartları taşıyan kişi, aile ikamet izni başvurusunda bulunabilecek ve başvurunun olumlu sonuçlanması durumunda aile ikamet izninin sağladığı haklardan faydalanabilecektir.

Aile Oturma İzni Başvurusu Neden Reddedilir?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda birtakım haller sayılmıştır ki, bu hallerde aile ikamet izni verilmemektedir, bu hallerin varlığının tespitinde mevcut izinler iptal edilmekte ve ikamet izni uzatma başvuruları da reddedilmektedir. Bu haller şunlardır:

• a)    Yukarıda sayılan destekleyicide ve başvurucuda aranan şartların bulunmaması veya bu şartların ortadan kalktığının tespit edilmesi
• b)    Aile ikamet izni için gerekli olan şartlar ortadan kalktıktan sonra kısa dönem ikamet izni başvurularının, kısa dönem ikamet için gerekli şartlarının olmaması sebeiyle, reddedilmesi durumlarında kişi bir kez daha aile ikamet iznine başvuru yaptığı takdirde başvuru reddedilecektir,
• c)    Destekleyicinin ve aile ikamet izni hakkından faydalanmak isteyen kişiler hakkında geçerli bir sınır dışı etme veya Türkiye’ye giriş yasağı kararının bulunması durumunda,
• d)    Mevcut aile ikamet izninin, bu hakkı kullanan kişiler tarafından amacına aykırı olarak kullanıldığının tespit edilmesi halinde,

İkamet izni başvurusu reddedilecek, mevcut olan aile ikamet izinleri iptal edilecektir, ikamet izni uzatma başvuruları da reddedilecektir.

Öğrenci Oturma İzni Nedir?

Öğrenci ikamet izni, Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda ön lisans, lisans, yüksek lisans veya doktora öğrenimi görecek olan yabancı kişilerin ikamet haklarını meşru vasıta yollarıyla kullanabilmelerini ifade etmektedir. Bununla birlikte bu öğrencilerden ilköğretim veya ortaöğretim düzeyinde eğitim gören yabancıların bakım ve masrafları başka kişiler tarafından karşılanıyorsa, bu yabancılara ancak yasal temsilcilerinin muvafakatiyle öğrenci ikamet izni verilebilmekte ve öğrenci ikamet izinleri uzatılabilmektedir.

Ayrıca ifade etmek gerekir ki; öğrencilere verilen öğrenci ikamet izni yalnızca sahibine yönelik hak doğurmakta, yabancı öğrencinin anne veya babasına, diğer yakınlarına ikamet izni hususunda herhangi bir hak sağlamamaktadır.

Yabancı öğrencinin öğrenim süresinin 1 yıldan az olması halinde, kendisine verilecek olan öğrenci ikamet izni süresi öğrenim süresini aşamamaktadır. Şayet yabancı öğrencinin öğrenim süresi 1 yıldan fazla ise kendisine verilecek olan öğrenci ikamet izninin süresi, öğrenim süresini aşabilmektedir. Ancak kamu kurum ve kuruluşları aracılığıyla Türkiye’ye gelen yabancı öğrenciye düzenlenecek olan öğrenci ikamet süresi öğrenim süresi kadar verilebilmektedir.

Öğrenci Oturma İzninin Şartları Nelerdir?

Yabancı öğrenciye, öğrenci ikamet izni verilebilmesi için; herhangi bir yükseköğretim kurumunda öğrenci olduğunu kanıtlaması, Türkiye’ye girişlerine izin verilmeyecek yabancılardan olmaması ve Türkiye’de kalacağı adres bilgilerini sunması şartları aranmaktadır.

Öğrenci Oturma İzni Neden Reddedilir?

Bazı haller vardır ki yabancı öğrenci bu haller kapsamında değerlendirildiğinde öğrenci ikamet izni başvurusu reddedilmektedir. 6458 sayılı kanunun 40. Maddesinde bu haller şu şekilde sıralanmıştır:

• a)    Yabancı öğrencinin, öğrenci ikamet izni için gerekli olan şartları taşımaması,
• b)    Yabancı öğrencinin öğrenimini sürdüremeyeceği hususunda birtakım kanıtların mevcut olması
• c)    Öğrenci ikamet izninin, yabancı tarafından iznin veriliş amacından başka amaçlarla kullanılması,
• d)    Yabancı öğrenci hakkında geçerli bir sınır dışı etme kararının bulunması veya yabancı öğrencinin Türkiye’ye giriş yasağının bulunması,

Hallerinin tespiti durumunda yabancının öğrenci ikamet izni başvurusu reddedilecek, mevcut öğrenci ikamet izni iptal edilecek veya öğrenci ikamet izni süresi uzatılamayacaktır. 

Uzun Dönem Oturma İzni Nedir?

Uzun dönem ikamet izni, Türkiye’de en az 8 yıl ikamet izniyle kalan ve İçişleri Bakanlığınca belirlenen şartlara uyum sağlayan yabancılara Türkiye’de süresiz olarak kalmalarını düzenleyen yabancı ikamet çeşididir. Uzun dönem ikamet izinleri bakanlığın onayı alınarak valilikler tarafından düzenlenir.
Türkiye’de bulunan ve mülteci, şartlı mülteci ve ikincil koruma statüsünde bulunan yabancılar ile insani ikamet izni sahibi olan yabancılar ve geçici koruma statüsünde bulunan yabancılar uzun dönem ikamet iznine geçiş yapamazlar.

Uzun Dönem Oturma İzninin Şartları Nelerdir?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma kanunun 43. Maddesinde, uzun dönem ikamet izni başvurusunda bulunan kişilerde şu şartlar aranmaktadır:

• a)    Uzun dönem ikamet izni başvurusunda bulunacak yabancının en 8 yıl ikamet izniyle Türkiye’de kalmış olması gerekmektedir.
• b)    Uzun dönem ikamet izni başvurusunda bulunacak olan yabancının son 3 yıl içerisinde herhangi bir sosyal yardım almamış olması gerekmektedir.
• c)    Yabancının kendisi veya varsa ailesinin geçimini sağlayacak yeterli ve düzenli bir gelir kaynağının bulunması gerekmektedir.
• d)    Yabancının geçerli bir sağlık sigortasının bulunması gerekmektedir.
• e)    Yabancının kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmaması gerekmektedir.

Bu şartların varlığı dahilinde yabancı kişi uzun dönem ikamet izni başvurusunda bulunabilecek ve şartların eksiksiz olması halinde yabancı, uzun dönem ikamet izni hakkına sahip olacaktır. Bununla birlikte İçişleri Bakanlığınca belirlenen şartları taşıyan ve uzun dönem ikamet izni verilmesi uygun görülen yabancılar için ise kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından tehdit oluşturmaması şartı dışında diğer şartların varlığı araştırılmayacaktır.

Uzun Dönem Oturma İzninin Sağladığı Haklar Nelerdir?

Uzun dönem ikamet izni bulunan yabancı; askerlik yapma, seçme seçilme, kamu görevlerine girme, muaf olarak araç ithal etme ve özel kanunlardaki düzenlemeler hariç, Türk vatandaşlarına tanınan haklardan yararlanırlar. Bu haklardan yabancının sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları, bu hakları kanuna uygun kullandığı müddetçe, saklı kalacaktır. 

Uzun Dönem Oturma İzni Neden İptal Edilir?

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 45. Maddesi uyarınca; yabancının kamu düzeni veya kamu güvenliği açısından ciddi tehdit oluşturduğu tespitinde veya sağlık, eğitim ve vatandaşı olduğu ülkedeki zorunlu kamu hizmeti dışında bir sebeple kesintisiz olarak 1 yıldan fazla Türkiye dışında bulunması halinde, yabancıya verilen uzun dönem ikamet izni iptal edilecektir.

İnsani Oturma İzni Nedir? 

İnsani sebeplerin varlığı sebebiyle yabancı kişinin evrensel hukuktan kaynaklanan bazı haklarının kaybını önlemek ve yabancı kişi haklarının ihlalinden kaynaklanabilecek mağduriyetlerden korumak maksadıyla düzenlenen ikamet izni türüne insani ikamet izni denir.

İnsani Oturma İzni Hangi Hallerde Verilir? 

6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 46. Maddesinde belirtilen hallerde diğer ikamet izni çeşitleri için aranan şartlara bakılmaksızın, İçişleri Bakanlığınca belirlenen sürelerle sınırlı olmak kaydıyla ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün de onayı alınmak suretiyle valiliklerce düzenlenir. İnsani ikamet izni düzenlenebilecek haller şu şekilde sıralanabilir:

• a)    Henüz 18 yaşını doldurmamış çocuğun yüksek yararı olduğunun tespitinde
• b)    Türkiye tarafından haklarında sınır etme kararı düzenlenen veya Türkiye’ye giriş yasağı olduğu tespit edilen yabancıların Türkiye’den çıkışları yaptırılamadığında ya da Türkiye’den ayrılmaları mümkün veya uygun görülmediği durumlarda,
• c)    Yabancının sınır dışı etme kararı alınmayacak olanlardan olduğunun tespiti hallerinde (bu kişiler sınır dışı edileceği ülkede idam, işkence, insanlık dışı muameleye maruz kalma açısından ciddi tehditleri olan; yaş, hamilelik veya ciddi sağlık sorunları, hayati tehlikesi olan, tedavisi tamamlanmamış şiddet mağdurları olarak örnek verilebilir)
• d)    Sınır dışı etme, kabul edilemez başvurunun bulunması veya başvurunun geri çekilmesi veya geri çekilmiş sayılması hallerinde yargı yoluna başvurulduğunda
• e)    Başvuru sahibinin ilk iltica ülkesi veya güvenilir üçüncü ülkeye geri gönderilmesi işlemlerinin devam ettiği süre içerisinde 
• f)    Acil sebeplerin varlığı veya ülke menfaatlerinin korunması, kamu düzeni ve kamu güvenliği açısından Türkiye’ye girişine ve Türkiye’de kalmasına izin verilmesi gereken yabancıların ikamet izni verilmesine engel teşkil edilebilecek durumlarının varlığı halinde,
• g)    Olağanüstü durumlarda,

İnsani ikamet izni düzenlenebilecektir.

İnsani ikamet izni alan yabancı kişiler, insani ikamet izninin veriliş tarihinden başlayarak en geç 20 gün içerisinde adres kayıt sistemine kayıt yaptırmak zorundadırlar.( m.46/2)

İnsani Oturma İzni Hangi Durumlarda İptal Edilir?
İnsani ikamet izni, bu iznin verilmesini zorunlu kılan durumlar ortadan kalktığında İçişleri Bakanlığının onayı alınmak kaydıyla, valiliklerce iptal edilir ve uzatılamaz.

Oturma İzni Reddedilenler Ne Yapmalıdır?

Oturma izni başvurusunda bulunan yabancının başvuru sonucu olumsuz olarak değerlendirildiği takdirde, başvuru sonucunun kendisine tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde idari makama itirazda bulunabilecektir. Bununla birlikte ikamet izni başvuru sonucu kendisine tebliğ edilen yabancı 60 gün içerisinde, idare mahkemelerine iptal davası yoluna gidebilecektir. İdare mahkemeleri tarafından, ikamet izni başvurularının olumsuz sonuçlanmasındaki sebep unsurunu ve yabancının ikamet izni için gerekli şartları taşıyıp taşımadığı hakkında kendiliğinden araştırma yoluna gidilecektir.

BUNU DA BİL; Vatandaşlık başvurusu reddi hakkında vatandaşlık başvurusu reddi kararının iptali başlıklı makalemizi de okumanızı tavsiye ederiz.

Yabancı Oturma İzni Mahkeme Kararı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/1634
Karar No : 2021/4944
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Valiliği
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Azerbaycan uyruklu davacının kısa dönem ikamet izin talebinin reddine ilişkin ...tarih ve .... sayılı İstanbul Valiliği işleminin iptali istemiyle açılan dava sonucunda, ... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacı hakkında V-70 ( Formalite Evlilik) tahdit kaydının bulunduğu, sadece aile mahkemesinin verdiği boşanma kararına dayanılarak tarafların formalite evlilik yapmadığı sonucuna ulaşılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu, öte yandan turizm amaçlı ikamet izin başvurusunda bulunan davacının yeterli maddi gelire sahip olmadığı, bu sebeple kısa dönem ikamet izni şartlarını taşımadığı, diğer taraftan ikamet izninin kabul edilip edilmemesi hususunda idarelerinin takdir hakkının bulunduğu, belirtilen sebepler uyarınca dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, bu nedenle temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta; davacı tarafından Türk vatandaşı eşi ile boşanması üzerine 16/06/2015 tarihinde turizm amaçlı kalacaklar kapsamında ikamet izni alabilmek amacıyla davalı idareye başvuruda bulunulduğu, davalı idarece davacı hakkında bulunan V-70 (Formalite Evlilik) tahdit kodu uyarınca başvurunun reddine karar verildiği ve bu işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı, ancak İdare Mahkemesince davacının ikamet izin başvurusunun sebebi açısından bir inceleme yapılmadan doğrudan davacının evliliğinin ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığının somut olarak ortaya konulmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.

Olayda, 23/08/2013 tarihinde açılan boşanma davası üzerine davacı hakkında 02/09/2013 tarihinde V-70 tahdit kaydının girildiği anlaşılmakla birlikte; bu tahdidin dayanağının davalı idarece somut olarak ortaya konulamadığı, nitekim boşanma davası sonucunda davacı lehine yoksulluk nafakasına hükmedildiği görülmektedir.

Diğer taraftan, savunma ve temyiz dilekçelerinde davacının kısa dönem ikamet izni verilmesi için gereken şartlardan biri olan yeterli ve düzenli maddi imkâna sahip olma şartını sağlamadığı ileri sürülmüş ise de; dava konusu işlem içeriğinde davacıya yönelik bu yönde bir değerlendirmeye yer verilmediği görüldüğünden, lehine yoksulluk nafakası hükmedilen davacının anılan şartı sağlayıp sağlamadığı hususunun da ayrıca değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

Bu kapsamda, yukarıda yer verilen 6458 sayılı Kanun'un ilgili maddeleri uyarınca kısa dönem ikamet izni verilmesi açısından davacının gerekli şartları sağlayıp sağlamadığı hususunda değerlendirme yapılarak işlem tesis edilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu tesis edilen işlemde hukuk uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin REDDİNE,”

Oturma İzni Başvurusu Örnek Dava Dilekçesi

                                                            …… İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
DAVACI                             :

VEKİLİ                               : Av. Bilgehan Utku/ Av.Emre Asan
                                              (MİL Hukuk&Danışmanlık)

DAVALI                        :

KONU                          : …….. ülkesi vatandaşı yabancı uyruklu müvekkilin ikamet izni başvurusunun olumsuz sonuçlanmasına yönelik davalı idarece yapılan işlemin iptali isteminden ibarettir.

Açıklamalar        :
1)………………
            2)
3)
HUKUKİ NEDENLER    : 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, İYUK ve sair mevzuat.
HUKUKİ DELİLLER    :
SONUÇ VE İSTEM    : Yukarıda açıklamış olduğumuz ve Sayın Mahkemenizce re’sen dikkate alınacak sebeplerle davamızın kabulüne, dava konusu işlemin iptaline, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı idare üzerine bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep ederiz. 

Davacı Vekili 
Av. Emre ASAN/ Av. Bilgehan UTKU

Oturam izni hakkında ayrıntılı bilgi için hukuk büromuzla da iletişime geçebilirsiniz.