Resmi Belgede Sahtecilik Suçu

  • Anasayfa
  • Resmi Belgede Sahtecilik Suçu

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu

Resmi belgede sahtecilik suçu kamu güvenine karşı suçlar başlığı ile Türk ceza kanunumuzun dördüncü bölümünde yer almaktadır. Nitekim kanunda bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Resmi Belgede Sahtecilik Cezası

Resmi belgede sahtecilik suçu kamu güvenine karşı suçlar başlığı ile Türk ceza kanunumuzun dördüncü bölümünde yer almaktadır. Nitekim kanunda bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi hakkında hapis cezası uygulanacağı kanunda düzenlenmiştir. Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belge sahte olarak düzenleyen, gerçek bir belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren, gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte resmi belgeyi kullanan kamu görevlisinin de yine cezalandırılacağı resmi belgenin kanun hükmü gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde olması halinde verilecek cezaların ise arttırılacağını hüküm altına alınmıştır. Resmi belgede sahtecilik suçu sadece resmi kamu görevlisi tarafından düzenlenen belgeler için geçerli olan bir suçtur. Evrakta sahtecilik, her türlü delille kanıtlanabileceği gibi resmi belgede yaplan tahribata göre yazı incelemesi ile de ortaya çıkabilir. Resmi belgede sahtecilik suçunda yetkili mahkeme resmi belgede sahtecilik suçunun işlendiği yer mahkemesi olacaktır. Ayrıca resmi belgede sahtecilik suçu memuriyete de engel suçlar içinde yer almaktadır. 

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Korunan Hukuki Değer

Resmi belgede sahtecilik suçunda korunan hukuki değer kamunun güvenirlik ve inanılırlık olarak adlandırılan ve kamu güvenini sağlamak bakımından toplumun korunmasının amaçlanmasıdır. Ancak öncelikle nelerin resmi belge olacağı hususunu aydınlatılması gerektiği kanısındayız.

Resmi Belge Nedir

Resmi belge Yargıtaya göre bir belgenin resmi belge sayılması için memurun gördüğü görevle düzenlenen belge arasında nedensellik bağı bulunması gerekir. Ayrıca resmi belge vücut veren yasal dayanağı uygun olması zorunlu biçimsel koşulları taşıması şarttır. Bu bakımdan bir belgenin resmi belge olarak tanımlanabilmesi için: 

  • Kamu görevlisi tarafından düzenlenmesi, 
  • Belgeyle daha doğru ifade etmek gerekirse kamu görevlisi tarafından düzenlenen belge ile kamu görevlisinin görevi arasında illiyet bağının bulunması, 
  • Ve düzenlenen belgenin zorunlu şekil şartları taşıması şarttır. 

Bu bakımdan Yargıtay kararlarında ki hususlar da göz önüne alındığında resmi belge olarak kabul edilen kağıtlar;

  • bono,
  • reçete,
  • diploma,
  • sınav kağıtları,
  • nüfus cüzdanı,
  • sağlık karnesi,
  • araç ruhsatı,
  • imza sirküleri,
  • gümrük beyannamesi,
  • araç plakası,
  • vekaletname,
  • muhtarlık belgeleri,
  • kambiyo senetleri vb. şeklindedir.
  • Resmi belge hükmünde olan belgeler ise Emre veya hamile yazılı kambiyo senetleri, hisse senetleri, vasiyetname, tahvil, emtia olacaktır. 

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Maddi Unsuru

Resmi belgede sahtecilik suçunun maddi unsurunu saymış olduğumuz resmi belgeler oluşturacağı gibi şimdi suçun faili ve mağduruna ilişkin maddi unsurları inceleyelim.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Faili

Resmi belgede sahtecilik suçunun faili herkes olabilir fakat kanun maddesinde düzenlendiği üzere suçu işleyen kişinin yani faili kamu görevlisi olması durumunda Ceza miktarı artırılacaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Mağdur

Resmi belgede sahtecilik suçu kamuya karşı daha doğru ifadeyle toplumu oluşturan bireyleri ve toplumun tamamını karşı işlenen suçlar arasında bir kamu güvenine karşı işlenen suçlar başlığı altında yer aldığından mütevellit suçun mağduru herkes olabilir. Resmi belgede sahtecilik suçunda suçun mağduru gerçek kişiler olabilir. Ancak suçtan dolayı tüzel kişilik bir zarara uğramış ise Tüzel kişilik sadece suçtan zarar gören olacaktır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Nasıl Oluşur

Resmi belgede sahtecilik suçu resmi belgeyi sahte olarak düzenlemek, gerçek bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek, sahte resmi belge kullanmak şeklinde ortaya çıkmaktadır. Görüleceği üzere suçun oluşabilmesi için; resmi belgenin sahte olarak düzenlenmesi, değiştirilmesi, kullanılması suçun gerçekleşmesi bakımından şart olacaktır. 

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Manevi Unsur

Resmi belgede sahtecilik suçu işlenmesi bakımından genel kast yeterlidir. Türk ceza kanunumuza göre suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır, kas suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesi şeklinde düzenlenmiştir. Ayrıca suçun kamu görevlisi tarafından işlenen nitelikli şeklinin, halinin gerçekleşmesi bakımından da genel kast yeterli olacaktır. Burada önemli olan suçu işleyen kişinin yani failin bu resmi belgede sahtecilik suçunu işlemek konusunda sahtecilik kasının bulunup bulunmadığının ortaya konulmasında mağduru aldatma amacıyla davranıp davranmadığı, bu yönde hareket Edip etmediğinin ortaya çıkartılmasıdır. Aldatma kastinın bulunması halinde suç ortaya çıkmış olmakla birlikte, objektif bir değerlendirme yapılması şarttır. Bu sebeple suçun oluşmasında sahtecilik kasteddin, maksadının bulunup bulunmadığı, kişinin resmi belgeyi düzenlerken mağdur olarak gösterilen kişinin açık izni ve rızası ile sürekli değişiklik yapmış olması işbu sebeple suçun oluşmasını engelleyecektir. Bu bakımdan karşı tarafın onayı ile bir belgeyi onun adına düzenleyerek imzalayan, karşı tarafı aldatma Kastilla davranmadığından dolayı resmi belgede sahtecilik kastina sahip olmayacaktır. Yani Yargıtay işte hatlarından da yola çıkarsak failin resmi belgeyi düzenlerken zarar vermek birinci, kasti ve iradesinin bulunmamasından dolayı failin cezalandırılmayacağı görüşü hakimdir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Nitelikli Halleri

Resmi belgede sahtecilik suçunun kamu görevlisi tarafından işlenmesi; resmi belgede sahtecilik suçunun kamu görevlisi tarafından, görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir belgeyi sahte olarak düzenlemesi yahut gerçek bir resmi belgeyi değiştirerek düzenlemesi daha ağır bir cezayı gerektirecekinden nitelikli hal olarak Türk ceza kanunumuzda düzenlenmiştir.

Sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge niteliğinde resmi belgede sahtecilik;  sahteciliği konu olan resmi belgenin saatleri sabit oluncaya kadar geçerli bir resmi belgeler içinde sayılması cezanın arttırılma sebebi olarak düzenlenmiştir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunun Cezası

Resmi belgede sahtecilik suçu cezası, basit şekli bakımından iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

Resmi belgede sahtecilik suçunun kamu görevlisi tarafından görevi gereği işlenmesi halinde kamu görevlisi üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Resmi belge, kanun gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan bir belge niteliğinde ise, yani ortada böyle bir resmi belgede sahtecilik suçu işlenmişse bu durumda yukarıda yer vermiş olduğumuz hususlara istinaden verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır.  Örneğin düzenleme şeklindeki noter senetleri sahteciliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belgelerden olup bir kişi düzenleme şeklindeki noter senedini başkalarını aldatacak şekilde değiştirir, kullanır ise suçun basit halinde verilecek ceza iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası içen düzenleme şeklindeki noter senedi suçun konusunu oluşturduğundan dolayı verilecek ceza yarı oranında artırılacaktır. Örneğinmizden yola çıkarsak kişiye iki yıl hapis cezası verilmiş ise, yani sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli olan belge olan düzenleme şeklindeki noter senedi nde yapılan sahtecilik suçundan dolayı, ceza yarı oranında artırılacak ve üç yıl ceza verilecektir.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Teşebbüs

Resmi belgede sahtecilik suçunda teşebbüs icrayı Hareketlerin kısımlara bölünebildiği zamanlarda suça teşebbüsün mümkün olduğunu bizlere gösterebilir. Örneğin sahte bir resmi belge düzenlemeyi kararlaştıran kişi elverişli hareketlerle bu belgeyi düzenlemeye başlayıp da kendi elinde olmayan sebeplerle belgeyi düzenlemek de sonuca erememiş ise bu kişi suça teşebbüsten dolayı cezalandırılacaktır. Yalnız Yargıtay’ın farklı görüşleri bulunmakta olup resmi belgede sahteciliği suçuna teşebbüsün mümkün olmadığı kanaatine vardık kararlarda bulunmaktadır.

Resmi Belgede Sahtecilik Suçunda Şikayet

Resmi belgede sahtecilik suçu takibi şikayete bağlı suçlar içerisinde yer almayıp suçun oluştuğu hakkında ilgili yerlere ihbar edilmesi ile birlikte reisten kovuşturmaya bağlıdır. Anlaşılacağı üzere resmi belgede sahteciliğik suçu şikayet et tarihi bir suç olmayıp kamu hukuku gereği re sen soruşturma ve kovuşturma yapılır.

Resmi Belgeyi Bozma Yok Etme Gizleme Suçu

Ceza kanunu bakımından sahtecilik suçları resmi belgede sahtecilik suçu haricinde resmi belgeyi bozmak yok etmek yahut gizlemek suçunu da düzenlemiştir . Bu bakımdan resmi belgede sahtecilik haricinde bu resmi belgenin yok edilmesi, bozulması, gizlenmesi hususları bakımından da cezalandırılması yoluna gidileceği Türk ceza kanunumuzun 205. maddesinde yerini bulmuştur.

Resmi Belgeyi Bozma Yok Etme Gizleme Suçunun Konusu

Resmi belgeyi bozma suçu Türk ceza kanununun 205. maddesinde düzenlenmiştir ve Resmi belgeyi bozmak yok etmek yahut gizlemek suçunun konusu açık bir şekilde resmi belgedir. Resmi belgeler düzenleme şeklindeki noter senetleri vekaletname, bono, çek, araç plakası, araç ruhsatı gibi belgelerdir.

Resmi Belgeyi Bozma Suçunun Faili

Resmi belgeyi bozma suçunun faili hem özel kişiler hem de kamu görevlileri olabilmektedir. Resmi belge bozma suçu kamu görevlisi tarafından işlendiği takdirde ceza artırılacaktır.

Resmi Belgeyi Bozma Suçunun Unsurları

Resmi belgeyi bozma yuhut yok etme suçunun unsurları kanunda açık bir şekilde düzenlenmiş olup bunlar;

Resmi belgenin yok edilmesi: resmi belgenin somut olarak ortadan kaldırılması durumudur. Örneğin resmi belgenin üzerinin tamamen karalanması yahut yırtılması şeklinde ortadan kaldırılması ile resmi belgenin tamamen yakılması gibi.

Resmi belgenin bozulması: resmi belgenin herhangi bir maddi sonuç doğurmayacak hale getirilmesi ve belgenin üzerinin açık bir şekilde kiralanması belgenin tamamının değilde bir kısmının bir bölümünün yakılması üzerine su dökülerek okunmaz hale getirilmesidir. 

Resmi belgenin gizlenmesi: resmi belgenin muhatap kişiler tarafından ele geçirilmesinı önlemek maksadıyla gizlenmesi, saklanması durumudur. 

Resmi Belgeyi Bozma Suçunun Manevi Unsuru

Resmi belgeyi bozma yahut resmi belgeyi yok etme suçunun manevi unsuru genel kasttır. Resmi belgeyi bozmak yahut yok etmek suçunun olası kastla işlenebilmesi de olanak dahilindedir. Belgeyi bozma suçu yahut resmi belgeyi yok etme suçunun taksirli işini bilmesi olanak dışıdır. Bir kişi resmi belgeyi yanlışlıkla bozar, yahut yok ederse yahut belgeyi okunmaz hale gelmesine sebep olursa bu eylemi kasten işlenmediğinden dolayı suç gerçekleşmeyecektir.

Resmi Belgeyi Bozma Suçunda Teşebbüs

Resmi belgeyi bozma suçundan teşebbüs resmi belgeyi bozacak kişinin daha belgeyi yok etmeden yahut bozmadan kendisine engel bir durumun ortaya çıkmış olması durumunda amacına ulaşamayacak hareketin yarıda kalması durumudur.

Resmi Belgeyi Bozma Suçunun Cezası

Kanunumuzda açık bir şekilde resmi belgeyi bozan, yok eden yahut gizleyen kişilerin cezalandırılacağı belirtilmiştir ve "Gerçek bir resmi belgeyi bozan, yok eden veya gizleyen kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Suçun kamu görevlisi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. " hükmüne yer verilmiştir.

1