Silahlı Kuvvetler ve Jandarma Atama İptal Davası Emsal Kararlar

Silahlı Kuvvetler ve Jandarma Atama İptal Davası Emsal Kararlar

Polis, asker ve memur hukuku- Silahlı Kuvvetler personeli ile Jandarma Genel komutanlığında çalışan personelin atamaları ile ilgili sıklıkla karşılaşılan durumlardan bir tanesi de atamaların hakka hukuka ve hakkaniyete aykırı yapılmasıdır.

Silahlı Kuvvetler ve Jandarma Atama İptal Davası Emsal Kararlar

Polis, asker ve memur hukuku- Silahlı Kuvvetler personeli ile Jandarma Genel komutanlığında çalışan personelin atamaları ile ilgili sıklıkla karşılaşılan durumlardan bir tanesi de atamaların hakka hukuka ve hakkaniyete aykırı yapılmasıdır. Bu sebeple personelin dava açma hakkı bulunmakla birlikte idari işlemin iptali davası sonrasında mahkeme tarafından verilecek iptal kararı ile davalı idarenin bu kararı uygulaması şarttır. Uygulanan karar ile kişinin ataması iptal edilecek ve davalı idare yeni bir atama işlemi gerçekleştirecektir.

Atamanın İptali Davasında İdarenin Yerine Getirmesi Gerekenler Nelerdir?

Atamanın iptali davasında davalı idare;

Atama işlemi ile işlemin tebliğine ilişkin bilgi ve belgelerin bulunmasını (tebliğ mazbatası/alındısı, tebliğ-tebellüğ belgesi, vb.),

Ataması yapılan personelin Hizmet cetvelinin ve personel bilgi formunun bulunmasını

Genel atama döneminde yapılan tercihleri gösterir formun örneğinin sunulmasını

Personelin hizmetine ihtiyaç duyulup duyulmadığı açıklanarak, ihtiyaç duyulmuş ise personelin hizmetine ihtiyaç olduğunu gösterir somut bilgi ve belgelerin sunulmasını

Personelin atamasının yapıldığı tarih itibariyle atamanın yapıldığı yerin hizmet ihtiyacı açıklanarak, personelle aynı dönemde kaç kişinin atanılan yere atama talebinde bulunduğu ve bunlardan kaç kişinin atamasının atanılan yere yapıldığı belirtilerek, konuya ilişkin bilgi ve belgelerin (hizmet ihtiyacına ilişkin tablo, atama talebinde bulunanları gösterir cetvel ile ataması yapılanları gösterir cetvel, vb.) sunulmasını

Atama yapılan yer için ortaya çıkan hizmet ihtiyacının öncelikle atama isteği kapsamında karşılanıp karşılanmadığı açıklanarak, konuya ilişkin somut bilgi ve belgelerin sunulmasını

Atama yapılan yere personel dışında re'sen herhangi bir atama yapılıp yapılmadığı açıklattırılarak, konuya ilişkin bilgi ve belgelerin (re'sen ataması yapılanları gösterir cetvel, vb.) sunulmasını; sağlaması şarttır.

Atama İşlemi Gerekçeli Olmalıdır

T.C.

ANKARA 18. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO        : 2021/1...

KARAR NO      : 2021/22..

DAVACI            : ...

VEKİLİ             : AV. BİLGEHAN UTKU

                           Yıldırım Kule Kat 15 No 142 Çankaya/ANKARA

DAVALI                : MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI

VEKİLİ                        : AV. ...Milli Savunma Bakanlığı Güvenevler Mah. Kuzgun Cad. No:51 Aşağıayrancı Çankaya/ANKARA

DAVANIN ÖZETİ : Davacı tarafından, Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde astsubay olarak görev yapmakta iken 2021 yılı genel atama döneminde Zırhlı Birlikler Komutanlığı emrine atamasının yapılmasına dair 11.06.2021 tarihli işlemin; haksız ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davacının, eşi ile arasında sabit olan ve adli mercilere intikal eden durumu, hakkında iddianame düzenlenmiş olması Öz.Kuv.K'lığı gibi kritik, operasyonel ve birlik ruhunun ön planda olduğu, toplum nezdinde örnek teşkil eden bir birlik komutanlığında göreve devam etmesi halinde, yaşamış olduğu Adli işlemler ve ileri düzey ailevi problemlerinin vermiş olduğu olumsuz psikoloji içerisinde görev yaptığı birlik personeli ile de uyumsuzluk yaşaması, verilecek kritik görevlere veterince odaklanmaması ihtimali de göz önünde bulundurularak, Zırhlı Birlikler Komutanlığı emrine atamasının yapılmasının uygun görüldüğü, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A

Hüküm veren Ankara 18. İdare Mahkemesi'nce gereği görüşüldü: Dava, davacı tarafından, Özel Kuvvetler Komutanlığı emrinde astsubay olarak görev yapmakta iken 2021 yılı genel atama döneminde Zırhlı Birlikler Komutanlığı emrine atamasının yapılmasına dair 11.06.2021 tarihli işlemin iptali istemiyle açılmıştır. 211 sayılı TSK İç Hizmçfİyğmn'nın 86'ncı maddesi "h" fıkrasında "Her askerde bulunması lazım gelen ahlaki ve manevi vasıf nda, askerin yaşayışının kusursuz ve lekesiz olması, asker kişinin sair bütün fenalıklardan sakınması gerektiği, bunların vazifenin yapılmasına mâni olacağı" hükmü bulunmaktadır” Bu hükümden anlaşılacağı üzere; a) — Askerlik mesleğifilifa eden/edecek personelin sivil ve meslek yaşantısına diğer meslek gruplarına mensup personele göre çok daha fazla dikkat etmesi gerekmektedir. b) Askerliği dk Yblarak seçen/seçecek kişilerde daha özel nitelikler arandığı da yadsınamaz bir ger dür Zira askeri personel Türk ordusunun şerefinin ve disiplinin timsali ve çelikleşmiş bir ifadesidir. c) — Askeri personel yurt savunması gibi özel bir öneme sahip üst düzey görev ifa ettiğinden gerek sivil yaşantı ğpıda gerek meslek yaşantısında kusursuz özelliklere sahip olmalıdır." hükmüne, Subay Astsubay Atama Yönetmeliğinin 50'nci Maddesinde; "....(Değişik fıkra:RG-17/112015-2955) Kuvvetler Komutanlığına atanan personelden, Özel Kuvvetler Komutanlığı tim kadrolarına atandırıldıktan sonra ilgili kurslarda başarısız olanlar, görev yapma vasıflarını kaybedenler Ve uyumsuzluk nedeniyle Özel Kuvvetler Komutanlığından ile erişebilirsiniz. alınması istenen personel Özel Kuvvetler Komutanlığı dışına ve idarece uygun görülecek safahatına uygun garnizona atandırılırlar." düzenlenmesine yer verilmiştir. Dava dosyasının incelenmesinden; davacının eşi ...nin davacı hakkında CİMER'e yapmış olduğu şikayet başvurusu üzerine, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca davcı hakkında iddianame düzenlendiği, bundan dolayı Özel Kuvvetler Komutanlığında görev yapma vasıfını kaybettiği gerekçesiyle Zırhlı Birlikler Komutanlığı'na atamasının yapılmasına dair işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. İdarelere işlem tesisi sırasında Kanun ve yönetmelik gibi ilgili mevzuat ile takdir hakkı tanındığı durumlarda, bu hakkın (yetkinin) kamu yararına uygun şekilde kullanılması zorunlu olup, yargı yerlerince de idarelerin tercih ettiği seçeneğin hukuka uygun olup olmadığı yönünde irdeleme yapılmaktadır.

Uyuşmazlık konusu olayda, davacının eşiyle bazı problemler yaşaması nedeniyle ...Cumhuriyet Başsavcılığın'ca davacı hakkında iddianame düzenlendiği sabittir. Ancak davacının Zırhlı Birlikler Komutanlığı'ndan alınma gerekçesi şu şekilde ifade edilmiştir; "davacı hakkında iddianame düzenlenmiş olması Öz.Kuv.K'lığı gibi kritik, operasyonel ve birlik ruhunun ön planda olduğu, toplum nezdinde örnek teşkil eden bir birlik komutanlığında göreve devam etmesi halinde, yaşamış olduğu Adli işlemler ve ileri düzey ailevi problemlerinin vermiş olduğu olumsuz psikoloji içerisinde görev yaptığı birlik personeli ile de uyumsuzluk yaşaması, verilecek kritik görevlere yeterince odaklanmaması ihtimali de göz önünde bulundurularak,"atamasının yapıldığı ileri sürülmüş ise de;

Ancak davacı hakkında birlik personeli ile uyumsuzluk yaşadığı ve verilen kritik görevlere yeterince odaklanmadığına ilişkin herhangi bir tespit yapıldığına dair somut bilgi ve belgenin sunulmadığı, sırf geleceğe yönelik ihtimaller göz önünde bulundurularak tesis edilen işlemin hukuka uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü yapılan 506,40 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta avansının karar kesinleştikten sonra davacıya iadesine, A.A.Ü.T uyuranca 2.550,00 TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya ödenmesine, kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere, 09/12/2021 gününde oyçokluğuyla karar verildi. 

Atamada Kadro Esası

AYİM.1.D., 
28.12.2007; E. 
2006/1124, K. 
2007/1254

Davacı vekili, 10.11.2006 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde kayda geçen dava dilekçesinde özetle; 1989 yılında Uzman Jandarma Okulu'ndan mezun olan müvekkilinin çeşitli bölgelerde görev yaptığını, emsalleri arasında göstermiş olduğu başarı ve çalışmalar gözönüne alınarak istihbarat ve sorgulama elemanı olarak görevlendirildiğini, istihbarat ve sorgulama hususlarında çeşitli kursları başarı ile tamamladığını, 1994-1995 eğitim öğretim yılında Jandarma Astsubay Okulu'nu kazandığını ve mezuniyetini müteakip Jandarma Astsubay olarak görevine devam ettiğini, istihbarat branşında ihtisas kapsamına alınarak bu kadroda çalıştığı görev yerlerinde amirleri tarafından çeşitli kereler takdire layık görüldüğünü, gösterdiği performans ve terörle mücadelede yaptığı başarılı çalışmalar nedeni ile 2006 yılında dolan …. İl Jandarma komutanlığındaki görev süresinin sıralı amirlerinin talebi doğrultusunda (1) yılı süre ile uzatıldığını, Jandarma Genel Komutanlığı'nın 20.10.2006 tarihli emri ile …. İl Jandarma Komutanlığı İst.Şb.Md.Te.İsth.Tim.K.lığı görevinden il içi atamaya tabi tutulmak suretiyle Korgan Özel Tip J.Krk.K.lığı 2’nci İç Güv.Tim.K.lığı görevine atandırıldığını, ailesi ile dahi görüşme fırsatı bulamadan 20.10.2006 tarihinde yeni görevine başladığını, branşının istihbarat uzmanlığı olduğunu, buna karşın il içi atamayla görevlendirildiği yerin kadrosunun böyle bir uzmanlığı gerektirmediğini, bu bakımdan davacının ihtisası ile ilgili bir kadroya atanmadığı gibi söz konusu il içi atamanın ilgili mevzuata aykırı olduğunu belirterek, il içi atama işleminin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir Dairemizin 10.01.2007 gün ve 2006/3580-1124 Gensek-Esas numaralı kararı ile yürütmenin durdurulması talebinin reddine karar verilmiştir.

Dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerden; ……. İl J.K.lığındaki hizmet süresi 2006 yılında dolan davacının talebi üzerine görev süresinin aynı ilde bir yıl uzatıldığı, Jandarma Genel Komutanlığı'nın 20.10.2006 tarihli emri ile …. İl Jandarma Komutanlığı İsth. Ş. Md.Tekn. İsth. Tim. K.lığı görevinden il içi atamaya tabi tutulmak suretiyle Korgan Özel Tip J. Krk. K.lığı 2’nci İç Güv. Tim. K.lığı görevine atandırıldığı, J. Gn. K.lığı İhtisaslaşma Değerlendirme Kurulu’nun 09.11.2006 tarihli kararı ile ihtisas  kapsamından çıkarıldığı, vekili aracılığıyla açtığı ihtisas kapsamından çıkarılma işleminin iptali istemli davanın, AYİM 3’ncü Dairesinin 13.12.2007 gün ve 2007/121 Esas ve 2007/1396 Karar sayılı kararıyla süre aşımı yönünden reddedildiği anlaşılmıştır. 

Duruşma sırasında davacı vekili tarafından, davacının atandığı görev  yerinde kadro rütbe uyumsuzluğu olduğu bildirilmiştir. Kurulumuzca alınan ara kararı üzerine davalı idarece gönderilen Korgan Özel Tip J.Krk.K.lığı TMK.sında davacının atandığı “Tim Komutanı” kadro rütbesinin, “Kıdemli Üsçavuş” olduğu görülmüştür. Davacı ise J.Kd.Bçvş. rütbesindedir.

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 117’nci maddesinde, TSK mensuplarının atanmalarında kadro ve rütbe uyumu esasının gözetileceği kuralı getirilmiştir. Aynı Kanunun 118’nci maddesinde ise, atanmalarda hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasının birinci derecede gözetilecek husus olduğu kuralı  belirtilmektedir. 

Keza 926 sayılı Kanun’un 4’ncü maddesinde de Türk Silahlı Kuvvetlerine Mensup Subay ve Astsubayların görev ve sorumluluklarının TSK. İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği ile diğer kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, talimname ve hizmet kadrolarının çıklamalarında gösterileceği hüküm altına alınmıştır. Bu doğrultuda İç Hizmet Kanunu’nun 74’ncü maddesinde aynen “Hangi rütbe sahibinin hangi birlik ve askeri kurumda ne gibi vazife alacağı kadrolarda tespit edilir.” denilmektedir. 

Aynı şekilde İç Hizmet Yönetmeliği’nin 359’ncu maddesinde “... kıtaların kuruluşları ve hangi rütbe sahibinin hangi kıtaya komuta edeceği de standart kadrolarında tespit edilmiştir.” hükmü yer almaktadır. Bu hukuki düzenlemeler karşısında; “Kıdemli Başçavuş” rütbesini haiz davacının, kadrosu “Kıdemli Üstçavuş” olan bir kadro görev yerine atanmasında hukuka uyarlık bulunmadığından işlemin iptaline karar vermek gerekmiştir. Dairemizin konuya emsal kararları da aynı doğrultudadır. 

(AYİM 1’nci D.nin 05.12.1995 tarih ve E.1995 / 610, K.1995 / 1122 sayılı, 27.12.2005 tarih ve E.2005 / 741, K.2005/1379 sayılı, 13.03.2007 tarih ve E.2006 / 1158, K.2007 / 300 sayılı kararları) Açıklanan nedenlerle; Hukuka aykırı olduğu sonucuna varılan davacının …. İl J. K.lığı İsth. Ş. Md. Tek. İsth. Tim. K.lığından, Korgan  Özel Tip J.Krk.K.lığı 2’nci İç Güv.Tim K.lığına İl içi atama işleminin İPTALİNE, 

AYİM.1.D., 
08.01.2008; E. 
2007/623, K. 
2008/8

Davacı, 01 Haziran 2007 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kaydına geçen dava dilekçesinde özetle; Ankara / Anıttepe J.Disp.Bştbp.’liği emrinde diş teknisyeni olarak görev yapmakta iken 2007 yılı genel atamaları ile sıralı hizmet garnizonu görevi için Şırnak 23.J.Snr.Tüm.K.lığı emrine atandığını, ancak atanmış olduğu kadro görev yerine 2006 yılı genel  atamalarında personel atanmış olması nedeniyle dolu olmasına rağmen kadrosu olmadığı halde atanmış bulunduğunu, bu birlikte mesleki branşı olan diş teknisyen astsubaylığı görevini ifa edebileceği diş laboratuvarı ile bu laboratuvara yönelik malzeme ve teçhizatın bulunmamasının yanısıra koordineli olarak çalışabileceği bir diş hekimi kadrosunun da olmaması dolayısıyla mesleki branşını ifa edemeyeceğini, bu nedenlerle tesis edilen atama işleminin hukuka aykırı olduğunu öne sürerek iptaline ve yürütmenin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. 

Davacının yürütmenin durdurulması yönündeki talebi, AYİM 1.Dairesinin 17 Temmuz 2007 gün ve Gensek No:2007/1612, Esas No:2007/623 sayılı kararı ile kabulüne, davalı idarenin yürütmenin durdurulması kararının kaldırılması yönündeki talebin ise 25 Eylül 2007 gün ve Gensek No:2007/1612, Esas No:2007/623 sayılı kararı ile reddine karar verilmiştir.
 
Dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; davacının Ankara/Anıttepe J. Dispanser Baştabipliği emrinde diş teknisyeni olarak görev yapmakta iken 2007 yılı genel atamaları ile sıralı hizmet garnizonu hizmeti nedeniyle Şırnak 23’ncü J. Snr. Tüm.K.’lığı emrine atanması üzerine söz konusu atama işleminin iptali istemiyle AYİM’de iş bu davanın açılmış olduğu anlaşılmaktadır. 

926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunun 118’nci maddesinde; “Subay ve astsubayların atama ve yer değiştirmelerinin hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, sosyal, iklim ve ulaşım durumları ile kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önünde tutularak tespit edilen bölge ve garnizonlara –(a) meslek programları, meslek içi ve kadro ihtiyacı-(b) Sağlık durumu-(c) İdari, asayiş ve zaruri sebepler –(d) istekte bulunduğu yerler” dikkate alınarak sıra ile yapılacağı belirtilmektedir. 

Aynı Kanunun 119’ncu maddesi de; "Yukarıdaki maddede yazılı esaslar dahilinde bölge ve garnizonların tespiti, bölgelerin ve garnizonların değişen şartlara göre yeniden tespiti, buralarda kalma süreleri, atanma ve yer değiştirmelerde dikkate alınacak sair hususlar Milli Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca hazırlanacak yönetmelik ile tespit edilir." şeklinde düzenlenmiştir. 926 sayılı TSK Personel Kanunun 119’ncu maddesi uyarınca çıkarılan ve 01 Ocak 2006 tarihinde yürürlüğe giren Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin (18 Aralık 2005 tarih ve 26027 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır) 14’ncü maddesinde; "Subay ve astsubayların atamaları, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına ve hizmet ihtiyacı prensibine uygun olarak aşağıdaki kriterler dikkate alınarak Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından atama yönergelerinde belirtilen garnizonlar arasında sıra ile yapılır. a) Meslek programları ve meslek içi eğitim esasları, b) Kadro ihtiyaçları, c) Kıta hizmeti zorunluluğu, ç) Terfi durumu, d) Sınıf, branş ve ihtisasları, e) Kendisinin, eşinin ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının atamaya esas hayati önemi haiz sağlık durumları, f) İdari, asayiş ve zaruri sebepler, g) Personelin atanma isteğinde belirttiği yerler. Subay ve astsubaylar, kendileriyle eşlerinin memleketleri ve daimi ikametgahlarının bulunduğu garnizonlar dahilinde, mümkün olduğu kadar, sıkıyönetim hizmetleri, sosyal tesis (orduevi, özel eğitim merkezi, askerî gazino, ve benzeri), levazım amirlikleri, ihale / muayene ve kabul komisyon üyelikleri, inşaat-emlak, asker alma ile jandarma (eğitim görevleri hariç) ve sahil güvenlik hizmetleri gibi halkla doğrudan ilişkili görevler veya mal ve hizmet alımı ile ilgili görevlere verilmez veya atandırılmazlar. Ancak, son genel nüfus sayımına göre büyükşehir belediye / belediye hudutları içindeki nüfusu 500.000'i aşan yerler için bu fıkra hükmü uygulanmaz.” 5nci maddesi; “Atamalarda kadro görev yerinin özellikleri esas alınır. Bu Yönetmelikte ve bu Yönetmeliğe dayalı olarak çıkarılan Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı atama yönergelerinde gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kadrosu olmayan bir görev yerine atama yapılmaz. Barışta kıta, karargâh ve kurumlara kadrolarda belirtilen rütbelerden ast rütbe ile asil olarak kimse atanamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.

Aynı Yönetmeliğin 5’nci maddesinde; “Atamalarda kadro görev yerinin özellikleri esas alınır. Bu Yönetmelikte ve bu yönetmeliğe dayalı olarak çıkarılan Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı atama Yönergelerinde gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kadrosu olmayan bir görev yerine atama yapılmaz. Barışta kıt’a, karargah ve kurumlara, kadrolarda belirtilen rütbelerden ast rütbe ile asil olarak kimse atanamaz“ hükmü mevcuttur. 

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve açıklamalar ışığında; davacının branşının diş teknisyenliği branşı olduğu ve branşına uygun olarak Şırnak 23’ncü J.Snr.Tüm.K.lığında Destek Kt.K.lığı Sıhhıye Bl.K.lığı bünyesinde 1 (bir) adet “Diş Klinik Astsubayı” kadrosunun mevcut olduğu, ancak davalı idarece mevcut bu 1 (bir) adet kadro nazara alınarak Şırnak 23’ncü J. Snr. Tüm. K.’lığı emrine 2005 yılı atamalarında diş teknisyeni branşından J. Diş. Tek. Bşçvş. . ..’ın, 2006 yılı atamalarında da J. Diş. Tek. Bşçvş. ..’ın atanmış olduğu, her iki personelin de davalı idare savunmasında belirtilen gerekçelerle mevcut “diş klinik astsubaylığı” kadrosunda görevlendirilmediği, J. Diş Tek. Bşçvş. …’ın 30 Yt. Cerr. Hst. İd. İşl. Astsb.’lığı görevinde, J. Diş. Tek. Bşçvş. …’ın da Sağ. Şube İdari İşler Astsb.’lığı görevinde görevlendirilmiş olduğu, 2007 yılı genel atamalarında J. Diş. Tek. Bşçvş. …’ın sıralı hizmet garnizon süresini tamamladığı ve buna karşılık davacının aynı şekilde Şırnak 23’ncü J. Snr. Tüm. K.’lığı emrine atanmış olduğu anlaşılmaktadır. 

Davacının Şırnak 23’ncü J. Snr. Tüm. K.’lığında branşına uygun sadece 1 (bir) adet diş klinik astsubaylığı kadrosu mevcut olmasına ve bu kadro nazara alınarak kendisinden önce 2006 yılı genel atamalarıyla atanmış ve halen göreve devam etmekte olan bir personel (J. Diş. Tek. Bşçvş….) mevcut olduğu halde dava konusu atama işleminde kadroya göre atama ilkesinin ihlal edilmiş olduğu sonucuna varılmıştır. Diğer yandan davalı idare tarafından, dava açıldıktan ve yürütmenin durdurulması kararı verildikten sonra, 23’ncü J.Snr.Tüm.K.’lığının 25 Temmuz 2007 gün ve PER:4031-216-07/Sb.Astsb.Ks. (80519) sayılı “istihdam yeri tebliği” konulu yazı ile davacının istihdam yerinin “Diş Klinik Astsubaylığı” kadro görev yeri olarak belirlendiği belirtilmiş ise de; atama işleminin tesis tarihinde davacının kadro görevinde çalışma olanağı bulunmayan bir birlik emrine atandığı ve kadroya atama ilkesine aykırı olarak atama işlemine tabi tutulduğu, atama işleminden sonra davacıya kadro görev yeri açmak amacıyla, tek kadroyu işgal eden personelin geçici olarak başka yerde görevlendirildiği ayrıca davacının istihdam edildiği yer itibarıyla kamu yararı ve hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esası gözetilmediği hususları göz önüne alınarak davalı idarenin bu yöndeki itirazına itibar edilmemiştir. Açıklanan nedenlerle; Hukuka aykırı olan atama işleminin İPTALİNE, 

GARNİZON İÇİ İNTİBAK ATAMASI

AYİM 1.D.,
25.12.2007 ; E. 
2007/653,K. 
2007/1238

Davacı 05.06.2007 tarihinde kayda geçen dilekçesinde özetle; 2006- 2007 yılları arasında Gnkur. Kh. ve Des. Kt. Gr. K.lığında görev yaptığını,  2007 atamalarında MSB Harita Gn. K. Des. Brl. Arazi Des. Bl. 2'nci Arz.  Des. Tk. Tk. Kh. (Tk. K.)'a atandığını, görev yaptığı yerlerde hiç ceza  almadığı gibi sıralı amirlerince takdir edildiğini, sık sık atama görmesinin kendisinde ve ailesinde manevi huzursuzluğa neden olduğunu, bu durumun  şahsı için "onur kırıcı" bir hareket olduğunu değerlendirdiğini, söz konusu  atama işleminin hukuka aykırı olduğunu beyan ederek yapılan atama  işleminin iptalini talep ve dava etmiştir. 

Davacının yürütmenin durdurulmasına ilişkin talebi Dairemizin  19.06.2007 tarihli ve GENSEK NO: 2007/1647, ESAS:2007/0653 sayılı kararı ile reddedilmiştir. Dosyada mevcut bilgi ve belgelerden; davacı Hrt. Tekns. Kd. Bşçvş.  …’nun sırasıyla; 1985 -1986 yılları arasında As. Coğ. D. Bşk.lığı emrinde, 1986-1998 yılları arasında Jeodezi D.Bşk.lığı emrinde, 1998-2005 yılları arasında MSB. Harita Gn. K. Özel Ds. Tb. 1’nci Arz. Ds. Bl. K. Lığı emrinde, 2005–2006 yılları arasında MSB Harita Gn. K.lığı Tek. Hiz. Bşk. Kartoğrafya D. Bşk. Kartografik Arş. Ş.‘nde, 2006–2007 yılları arasında Gnkur. Kh. ve Des. Kt. Gr. K. Gr. Kh. Mlz. Ynt. Mrk. Kh. Ana Mlz. Ve Yd. Prç. Mal Saymanlığında görev yaptığı, Gnkur. Bşk.lığı tarafından 2007 yılı genel atamalarında atama planlamasına alınmasının talep edilmesi üzerine, garnizon dışında atanabileceği kadro görev yeri bulunmadığından MSB. Hrt. Gn. K. Des. Brl. Arazi Des. Bl. 2’nci Arz. Des. Tk. Tk. Kh.(Tk.K)’na atandığı anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 118’nci maddesinde ve aynı kanunun 119 ncu maddesi uyarınca çıkarılan ve 01.01.2006 tarihinde yürürlüğe giren Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin (RG.18.12.2005/26027) 14’ncü maddesinde “hizmetin aksatılmadan yürütülmesi”nin temel esas olduğu belirtildikten sonra “İdari, asayiş ve zaruri sebepler”, atama işlemlerinin tesisinde nazara alınacak kriterler arasında sayılmıştır. Bundan başka KKK.Subay ve Astsubay Atama Yönergesinin (52-3) (B) “Atamaların planlanması” başlıklı 11’nci bölümünün 1’nci maddesinin “intibak atamaları” alt başlıklı “c” bendinde; “birlik teklifleri ve idari ve zaruri sebepler” intibak ataması nedeni olarak belirtilmiştir. 

Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğin 21’nci maddesinde ise; “Görevini gerektiği düzeyde yerine getiremeyecek şekilde başarısız veya disiplinsiz olan personelin atamasının teklif edilebilmesi için; amirlerince uyarılmalı, düzelme sağlanamadığında idari ve yasal tedbirler alınmalı ve yürürlükteki mevzuat usullerine göre belgelenmelidir. Bu tedbirler alınmadan atama teklifinde bulunulamaz. /Görevine devam etmesi hizmet açısından önemli sakıncalar doğuracak personel için atama dönemine bağlı kalınmaksızın görevden alınma teklifinde bulunulduğunda, bu teklifin gerekçesi atamaya yetkili makama yazılı olarak bildirilir. “ denilmektedir. 

Yukarıda serdedilen mevzuat hükümlerinden açıkça anlaşıldığı üzere idare, atama işlemini tesis ederken “hizmetin aksatılmadan yürütülmesi” ilkesini gözetmek durumundadır. Bu bağlamda başarısızlık, disiplinsizlik, personelin göreve devam ettirilmesinin sakınca yaratması olguları birer atama nedenidir. Kuşku yok ki, bu olguların gerçekleşmesi halinde ilgili personel hakkında yetkili komutanlıklarca atama teklifinde bulunulabilecektir. Dolayısıyla Gnkur. Bşk.lığının da atama talebinde bulunabileceği açıktır. Bu aşamada tartışılması gereken husus hizmetin davacının atanmasını gerektirip gerektirmediğidir. 

Yasal ve yönetsel düzenlemelerde hizmetin zorunlu kıldığı durumların (idari, asayiş ve zaruri sebeplerin) neler olduğu belirtilmediğinden, bunların hukuki ve maddi olay olarak ne zaman gerçekleşmiş sayılacağı ve böylece atama işlemi tesis etmenin gerekip gerekmediği konusunda idareye takdir yetkisi tanındığı açıktır. Kuşku yok ki, diğer bütün kamusal yetkilerde olduğu gibi idarenin takdir yetkisi de kamu yararı amacı ve hizmet gerekleriyle sınırlı bulunmaktadır. 

Bu yönden yapılan incelemede; davalı idarenin, dava konusu işlemi salt Gnkur. Bşk.lığının davacının atama planlamasına alınması yönündeki talebine dayandırdığı ve işlemin “hizmetin aksatılmadan yürütülmesi” çerçeve normu gözetilerek tesis edildiğini belirttiği görülmektedir. İdari işlemler (hukuka uygun) bir sebebe dayanmak zorunda olduklarından yetkili Komutanlığın atama talebinin de bir nedene dayanması gerekmektedir. 

Davalı idarenin savunmasında bu yönde bir bilgi bulunmadığı gibi, Kurulumuzca 27.11.2007 tarihinde alınan ara karara verilen cevapta da bu hususla ilgili bir bilgi bulunmamaktadır. Dosya kapsamında yapılan incelemede ise; bulunduğu kadroda görev yaptığı bir yıllık süre zarfında davacının Ana Mlz. Yd. Prç. Saymanı tarafından 26.02.2007 tarihinde, Des. Kt. Komutanı tarafından da 22.05.2007 tarihinde; başarılı çalışmaları ve disiplinli tutumu nedeniyle övgü dolu sözlerle yazılı olarak takdir edildiği görülmüştür. Diğer bir somut olgu da; KKK. Subay ve Astsubay Atama Yönergesinin (52-3)(B) 11’nci Bölüm 3/g maddesinde Hrt. Tekn. Astsubayların Hrt. Gn. K.lığı dışındaki kadrolarda en az 2 yıl görev yapmalarının öngörülmüş olması nedeniyle davacının 2007 genel atamalarında Gnkur. Bşk.lığı Garnizon Erteleme Listesine dahil edilmesinin KKK.lığınca teklif edilmiş olmasıdır. Kuşkusuz bu teklif Gnkur. Bşk.lığınca kabul edilmek zorunda değildir. Ancak bunun için, daha önce de belirtildiği gibi muhik nedenlerin bulunması gerekmektedir. Sonuç olarak, yukarıda ayrıntılı olarak belirtilen nedenlerle dava konusu işlemin sebep unsuru yönünden hukuka aykırı olduğu değerlendirildiğinden aşağıda yazılı olduğu şekilde karar vermek gerekmiştir. 

Davacının Gnkur. Bşk.lığındaki kadrodan Harita Gn. K.lığındaki kadroya atanmasına dair işlemin İPTALİNE,

ATAMADA GARNİZON SÜRESİ

AYİM 1. D., 
26.10.2010; E. 
2010/666, K.
2010/1071

Davacı vekili, 28.05.2010 tarihinde Askeri Yüksek İdare  Mahkemesi’nde kayda geçen dava dilekçesinde ve savunmaya verdiği cevap 
dilekçesinde özetle; müvekkilinin 2002 yılı Kasım ayında Ordu İl Jandarma  K.lığı emrinden Mersin İl J.K.lığı emrine atandığını ve 03.12.2002 tarihinde  yeni görev yerine katıldığını, bilahare 2007 yılı genel atamalarıyla da Çankırı İl J.K.lığı emrine atandığını, il içi atamalar sonucunda Şabanözü İlçe Jandarma K.lığında istihdam edildiğini, Mersin ilinde garnizon hizmet süresini doldurmadan atama yapılmış olması nedeniyle bu işlemin iptali istemiyle AYİM’e müracaat ettiklerini ve AYİM 1’inci Dairesinin 27.05.2008 tarih ve 2007684 E.-2008/558 K. sayılı kararı ile işlemin iptal edildiğini, bu dava henüz sonuçlanmamış iken müvekkilinin bu kez Şabanözü İlçe J.K.lığından alınarak Ilgaz İlçesi Per-Loj. Astsubaylığı görevine getirildiğini, bu işlemin iptali istemiyle açtıkları davanın da AYİM 1’inci Dairesinin 25.03.2008 tarih ve 2007/1068 E.-2008/339 K. sayılı Kararı ile iptal kararıyla sonuçlandığını, böylelikle müvekkilinin yaklaşık 1 yıl süreyle Mersin dışında çalıştığını, bilahare 04.02.2010 tarihinde yeniden atanmak üzere hazırlık tebligatı verildiğini, oysa bu tarih itibariyle 8 yıllık garnizon hizmet süresini henüz tamamlamadığını, bu hazırlık tebligatı işleminin iptali istemiyle de AYİM’de dava açmalarına rağmen, AYİM 1’inci Dairesinin 02.03.2010 tarih ve 2010/248-239 E-K sayılı Kararı ile, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülebilir işlem bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine hükmedildiğini, ancak bu kez müvekkilinin hazırlık tebligatına istinaden J.Gn.K.lığının 20.05.2010 tarihli genel atama emriyle Malatya iline atandırıldığını, 8 yıllık garnizon hizmet süresini doldurmadığı gibi, atanmasını gerektiren başkaca bir neden de bulunmadığı halde tesis edilen bu işlemin hukuka aykırı olduğunu belirterek, işlemin iptaline ve öncelikle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini talep etmiştir.

Davacı vekilinin yürütmeyi durdurma talebinin, AYİM 1’inci Dairesinin 14.07.2010 tarih ve 2010/666 Esas sayılı Kararı ile kabul edildiği ve işlemin yürütmenin durdurulduğu, davalı idarenin yürütmenin durdurulması kararının kaldırılması talebinin AYİM Nöbetçi Dairesinin 27.08.2010 tarih ve 2010/249 Esas sayılı Kararı ile kabul edilerek yürütmeyi durdurma kararının kaldırıldığı, daha sonra davacı vekilinin yeniden yürütmeyi durdurma talebinin AYİM 1’inci Dairesinin 05.10.2010 tarih ve 2010/666 Esas sayılı Kararı ile kabul edilerek yeniden yürütmenin durdurulmasına karar verildiği anlaşılmıştır. 

Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden; Jandarma Genel Komutanlığının 2001 yılı genel atamaları sonucunda Diyarbakır Garnizonundan Ordu Garnizonuna atanan davacının, eşinin Adana’da özel bir şirkette görev yaptığından bahisle atama talep etmesi üzerine, davalı idare tarafından davacının aile bütünlüğünün sağlanabilmesi amacıyla daha önceden görev yaptığı Adana iline komşu olan Mersin iline 17.10.2002 tarihinde atandırıldığı, 02.12.2002 tarihinde yeni görevine başladığı, daha sonra 2007 yılı genel atamalarıyla Çankırı İl J.K.lığına atandığı ve 23.07.2007 tarihinde ilişik keserek 08.08.2007 tarihinde yeni görevine katıldığı, bu işlemin iptali istemiyle AYİM’de dava açtığı, AYİM 1’inci Dairesinin 27.05.2008 tarih ve 2007684 E.-2008/558 K. sayılı kararı ile söz konusu atama işleminin iptaline hükmedildiği, bu karar üzerine 31.03.2008 tarihinde Çankırı’dan ilişik keserek 17.04.2008 tarihinde yeniden Mersin İl J.K.lığında göreve başladığı, bilahare 8 yıllık garnizon hizmet süresini 2010 yılında doldurduğu gerekçesiyle, J.Gn. K.lığı tarafından 2010 yılı genel atamalarında atama planlamasına dahil edildiği, kendisine bu konuda tebligat verildiği ve devamında 20.05.2010 tarihli 2010 yılı genel atamalarıyla Malatya İl J.K.lığı emrine atandırılması üzerine, davacının süresi içinde atama işleminin iptali istemiyle işbu davayı vekili aracılığıyla açtığı  anlaşılmıştır.

Bilindiği üzere 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu’nun 24’üncü maddesi uyarınca çıkarılmış olan Jandarma Teşkilatı Görev ve Yetkileri Yönetmeliğinin “Atama Ve Yer Değiştirmede Uygulanacak Esaslar” başlığı altındaki 183’üncü maddesinde; atanma ve yer değiştirmelerin, hizmetin aksatılmadan yürütülmesi esasına bağlı olarak, memleketin ekonomik, sosyal, iklim, ulaştırma, kültür ve sağlık durumları ve bunlara benzer yer ve bölge şartları göz önüne alınarak tespit edilecek bölgelere ve garnizonlara; meslek programları, meslek içi eğitim esasları, kadro ihtiyacı, kıt’a hizmeti zorunluluğu, terfi durumu, sınıf ve ihtisasları, sağlık durumu, idari, asayiş, zaruri sebepler ve istekli bulunulan yerler göz önünde bulunarak Türk Silahlı Kuvvetlerine Mensup Subay ve Astsubayların Atanma ve Yer Değiştirmeleri Hakkındaki Yönetmelik (Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliği) ile buna dayalı olarak çıkartılacak yönerge esaslarına göre yapılacağı belirtilmiştir. Anılan hükmün göndermede bulunduğu Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin 14’üncü maddesinde de buna paralel bir hüküm yer almaktadır. 
Aynı Yönetmeliğinin 11’inci maddesinde; subay ve astsubayların atandığı garnizonda hizmet süresini tamamlamalarının esas olduğu ve Yönetmeliğin 23 ile 24’üncü maddelerinde belirtilen sebepler hariç olmak üzere garnizon değiştirmek suretiyle atamaya tabi tutulamayacakları, belirtilmiştir. Yönetmeliğin “Jandarma Genel Komutanlığına Ait Hükümleri içeren Sekizinci Bölümünde yer alan düzenlemelere göre, Jandarma Genel Komutanlığı mensuplarının görev yaptıkları garnizonlar, atama açısından 5 ayrı dereceye ayrılmış, bunlardan 1’inci dereceli garnizonların hizmet süreleri ise 8 yıl olarak belirlenmiş bulunmaktadır.

Subay ve Astsubay Atama Yönetmeliğinin Garnizon hizmet süresinin hesaplanması başlıklı 15’inci maddesinde: ”Bulundukları garnizonlarda hizmet sürelerini katılışlarına göre 30 Eylül tarihine kadar dolduranlar, kendi isteği ve başka bir erteleme sebebi yoksa, o yılın atama planına alınırlar./Bu atamaların geç yapılması veya zorunlu sebeplerden (açığa alınma ve tutukluluk halinin beraatla sonuçlanması ile, yurt içi veya yurt dışı kurs, hava değişimi, tedavi, istirahat, tabii afet izni gibi elde olmayan ve belgelenebilen mazeretler) dolayı yeni garnizonlara 30 Eylül tarihinden sonra katılan personel, 31 Aralık tarihi itibariyle hizmet süresini tamamlıyorsa, o yılın atama planına alınır./Subay ve astsubayların istekleri üzerine verilen her türlü ücretsiz izin süresi, bulunulan garnizon hizmet süresinden sayılmaz./Aynı garnizonda açığa alınma, tutukluluk, hava değişimi, istirahat, kurs, sıhhi izin ve benzeri sebeplerle görevden ayrı kalınan sürelerin toplam 120 günü, bulunulan garnizonun hizmet süresinden sayılır. /Hükümlülük, izin tecavüzü ve firarda geçen süreler garnizon hizmet süresinden sayılmaz.  Hüküm giyen personelin tutukluluk ve açıkta bulunduğu süreleri de garnizon hizmet süresinden sayılmaz.” hükmü yer almaktadır. Dava konusu uyuşmazlık, davacının Mersin garnizonun da 8 yıllık garnizon hizmet süresini doldurup doldurmadığı noktasında 
düğümlenmektedir. 

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde dava konusu irdelendiğinde; davacının talebi üzerine 17.10.2002 tarihinde Mersin’e atandığı ve 02.12.2002 tarihinde göreve başladığı, 2007 yılı genel atamalarıyla Çankırı İl J.K.lığına yapılan atama işleminin AYİM 1’inci Dairesinin 27.05.2008 tarih ve 2007684 E.-2008/558 K. sayılı kararı ile iptal edildiği, davacının bu atama nedeniyle 08.08.2007- 31.03.2008 tarihleri arasında Çankırı garnizonunda görev yaptığı, 17.04.2008 tarihinde yeniden 
Mersin İl J.K.lığında göreve başlayan davacının 2010 yılı genel atamalarında Malatya İl J.K.lığı emrine atandırıldığı anlaşılmıştır.

Davacının 17.10.2002 tarihinde Mersin’e atandığı ve 02.12.2002 tarihinde göreve başladığı dikkate alındığında, Subay Astsubay Atama Yönetmeliğinin 15’inci maddesi uyarınca, davacının 31 Aralık tarihi itibariyle Mersin garnizonunda garnizon hizmet süresinin tamamlayıp tamamlamadığının hesaplanması gerekmektedir. Davacının Çankırı garnizonun da geçen hizmet süresinin (08.08.2007- 31.03.2008) Aynı Yönetmeliğin 15’inci maddesinde belirtilen 120‘den fazla olduğu dikkate alındığında davacının, 31 Aralık 2010 tarihi itibariyle Mersin Garnizonunda 8 yıllık garnizon hizmet süresini doldurmadığı değerlendirilmiştir.

Sonuç olarak; garnizon hizmet süresini doldurmadan atanmasını gerektirecek bir sebep olmayan davacının, subay ve astsubayların atandığı garnizonda hizmet süresini tamamlamaları esasına aykırı olarak Mersin garnizonunda garnizon hizmet süresini tamamlamadan Malatya İl Jandarma Komutanlığına yapılan atama işleminin hukuka aykırı olduğu kararına varılmıştır. Açıklanan nedenlerle; Hukuka aykırı olduğu sonucuna varılan atama işleminin İPTALİNE, 

Atama İptal Davası Emsal Karalar

Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi Birinci İdari Dava Dairesinin 2019 yılında verdiği bir kararda, "idare tarafından davacının eşinin Bursa ilinde öğretmen olarak yanı kamu hizmetini icra etmek üzere görev yaptığı hususunun göz önünde bulundurulmadığı anlaşılmakla birlikte; davacının eş götürülemeyen bir yere atanmış olması sebebiyle eşinin zorunlu sebeplerle Bursa İlinde görev yaptığı hususu da değerlendirildiğinde: idarenin, davacının eşinin görevini ve görev yaptığı ili hiç değerlendirmeksizin davacıyı tercihleri arasında olmayan İstanbul iline atamasına ilişkin işlemin hukuka uygun olmadığı aksi yöndeki mahkeme kararının ise kaldırılması gerektiği sonucuna varıldığını "  belirtmiştir.
 
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Eşi devlet memuru olan ve rahatsızlığı nedeniyle Ankara’ya atanan davacı astsubayın; atanma istek formunda Malatya garnizonunu talep etmediği, atanabileceği 6 garnizondan birisi Ankara olduğu halde, Atama Yönetmeliği’nin 16 ncı maddesine aykırı şekilde eşinin durumu hiç dikkate alınmayarak Malatya garnizonuna atanması işlemi hukuka aykırıdır. 
 
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Atama safahatında A ve B garnizonlarında görev yapmayan davacının, eşinin de çalışabileceği A ve B garnizonları mevcut iken C garnizonuna yapılan atama işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır. 
 
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar:  Eşi ihtisas yapan ve küçük bebeği olan davacı bayan tabip subayın, 2nci bölge hizmetinin bir yıl ertelenmesi yönündeki dilekçesinin kabul edilmeyerek 2nci bölgeye yapılan atama işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır. 
 
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Davacının öğretmen subay olan  eşinin durumunun dikkate alınıp, her ikisinin müşterek görev yapabilecekleri bir garnizona atamalarının yapılması aynı mevzuatın gereği olmasına karşın, davacının atamaya tâbi tutulup, eşinin  bulunduğu yerde bırakılması hukuka aykırıdır.   
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Rahatsızlığı, eş durumu, lojman durumu idarece bilinen davacı astsubayın, II. Bölge hizmetini yapmakta olduğu üç yıl süreli Ilıca garnizonundan, ortada bu atamayı hukuken haklı kılacak bir neden olmadan bir yıl sonra alınarak, dört yıl süreli Erzurum garnizonuna atanması işlemi hukuka aykırılıkla sakatlanmıştır. 
 
Atama İşleminin İptali Davası Emsal Karar: Davacı subayın, görevli bulunduğu Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde devlet memuru olan eşi ile farklı garnizonlarda tutulacak şekilde atamaya tabi tutulması; başta Anayasa olmak üzere diğer ilgili mevzuata açıkça aykırılık teşkil eder.