Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanınca Ne Yapılmalı Güvenlik Soruşturması İptali

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanınca Ne Yapılmalı Güvenlik Soruşturması İptali

Hukuk büromuza yöneltilen başlıca sorulardan birisi de güvenlik soruşturmasının olumsuz olması durumunda nasıl hareket edileceği noktasında toplanmaktadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması devlet memurluğuna adım atacak olan kişilere devlet

Güvenlik Soruşturması Olumsuz Sonuçlanınca Ne Yapılmalı? Güvenlik Soruşturması İptali 

Hukuk büromuza yöneltilen başlıca sorulardan birisi de güvenlik soruşturmasının olumsuz olması durumunda nasıl hareket edileceği noktasında toplanmaktadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması devlet memurluğuna adım atacak olan kişilere devlet tarafından yapılan bir ön inceleme niteliğindedir. Bu soruşturmadan geçemeyen kişilerin ataması yapılmadığı gibi ataması yapılmış ancak sonradan güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlanmış kişilerin de ataması iptal edilmektedir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması 4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli İle Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine Ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanuna göre düzenlenmiş olan Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğine uygun olarak yapılmak zorundadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması devlet memurluğuna adım atacak her aday için yapılması gereken bir araştırma olmakla birlikte kendi özel kanunlarına göre ataması yapılacak olan kişilerin düzenenlenen bu kanunlara da uyum sağlaması gerekmektedir. Örneğin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olacak bir memurun alımı ile uzman erbaş ya da dış kaynaktan subay temini kapsamında alınacak subayın seçim kriterleri arasında farklılıklar bulunmaktadır. Bunun sebebi ise; uzman erbaş ile dış kaynaktan subay temini kapsamında alınacak olan şahısların tabi olacağı özel kanunların ayrıca düzenlenerek mevzuatımızda yer etmesinden kaynaklanmakatadır. Görüleceği üzere 657 sayılı kanuna tabi olan kişiler için personelde aranacak nitelikler ile uzman erbaş ya da subay olacaklar için gerekli olan personelde aranacak nitelikler birbirinden farklı olarak düzenlenmiştir. 

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişi hakkında soruşturma ve kovuşturma olup olmadığı hususları araştırıldığı gibi yıkıcı veya bölücü faaliyetler içerisinde bulunup bulunmadığı hususlarında istihbari bilgileri de içermektedir. Bu sebeple kişi hakkında soruşturmasının bulunup bulunmadığı, hakkında açılmış olan bir davanın olup olmadığı ile yıkıcı veya bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığı unsurları da titizlikle incelenmektedir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASINDA ANNE, BABA, KARDEŞ VE EŞE BAKILIR MI?

Güvenlik soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin 11'inci maddesinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar düzenlenmiş olup ilgili maddeye göre; 

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam dikkate alınarak, kişinin kayıtlı ikamet adresi ile fiilen ikamet ettiği adres esas alınmak suretiyle;
 a) Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği, 
b) Genel kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında arama kaydı veya herhangi bir tahdidin olup olmadığı, 
c) Terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakının bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı, 
ç) Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı, 
d) Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni, araştırılır.

Görüleceği üzere güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğinin yukarıda yer verilen 11. maddesine göre kişinin içinde bulunduğu ortam dikkate alınarak araştırma yapılacağından bahsedilmiş ancak bu kavramın içi tam olarak doldurulmamış ve kimlerden oluşacağı belirtilmemiştir. Ancak 2003 yılında Danıştay Genel Kurulu tarafından verilen bir kararda da geçtiği üzere ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formunda kişinin anne, baba, kardeş ve eşi hakkında bilgilere yer verildiği gerçeği göz önünde bulundurularak kişinin içinde bulunduğu ortamın kimlerden oluşacağı hususu üstü kapalı da olsa dile getirilmiştir. Bu sebeple kişi hakkında yapılan güvenlik soruşturması sadece şahsında elde edilen bilgilerle yapılmayacak kişinin anne, baba, kardeş ve eşi de araştırılacaktır. Bu durumda güvenlik sorutşurması anne, baba, kardeş hakkında elde edilen istihbari bilgi sebebiyle de olumsuz sonuçlanabilmekte ve kişinin işlemlerine son verilmektedir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASINDA DAYI, AMCA, TEYZE, HALA GİBİ AKRABALAR ARAŞTIRILIR MI?

Yukarıda da değindiğimiz üzere güvenlik soruşturması kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak yapılacağından kişinin anne, baba, kardeş ve eşinin de araştırılacağını belirttik. Ancak önemle belirtmekte fayda vardır ki yapılan güvenlik soruşturması sonucunda elde edilen istihbari bilgiler sadece kişinin anne, baba, kardeş ve eşi hakkında olmasa da güvenlik soruşturması amca, dayı, hala, teyze hakkında elde edilen istihbari bilgi sebebiyle de sonlandırılabilmektedir. Burada okuyucularımıza şu durumu izah etmekte fayda vardır. Yapılan bu işlem hukuka aykırı olsa da idare takdir yetkisini geniş kullanıp bu gibi kararlar almakta ise de bu kararlar iptal edilmekte ve kişinin mağduriyeti kaldırılarak tekrar atmasının yapılması sağlanmaktadır. Burada yapılması gereken gerekçeli ve kanuna uygun savunmalar neticesinde idarenin takdir yetkisinin ortadan kaldırılmasıdır. Dikkatli ve son derece gerekçeli hazırlanacak savunmalarla açılan iptal davaları sonucunda kişilerin tekrar mesleklerine dönmeleri sağlanabilmektedir. 

GÜVENLİK SORUŞTURMASI SGK KAYDI SEBEBİYLE OLUMSUZ GELİR Mİ?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak istihbari bilgiler ışığında yerine getirilir. Kişinin sabıkasının olmaması, hakkında soruşturma bulunmaması ve dava açılmamış olması güvenlik soruşturmasının olumlu olacağı anlamına gelmemektedir. Nitekim yasa dışı örgütlerin sahibi olduğu bir iş yerinde, bu işyerinin böyle bir bağlantısı olduğunu bilmeden orada işçi olarak çalışan kişilerin dahi ilişikleri kesilmekte ve memuriyetlerine son verilebilmektedir. Burada yapılması gereken; işe giriş çıkış tarihlerinin iyi belirlenerek sadece sgk kaydı gibi emarelerin kişinin ilgili yasa dışı oluşumlarla irtibatlı ya da iltisaklı olduğuna kanaat getirmeye yetmeyeceği hususunda gerekçeli savunmaların sunulmasıdır. Ayrıca sosyal güvenlik kayıtları ile kişinin çalıştığı konum itibari ile belirtilen oluşumlar içerisinde yer almadığı da gerekçesiyle sunulabilmektedir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI OKUL, YURT, PANSİYON SEBEBİYLE OLUMSUZ GELİR Mİ?

Güvenlik soruşturması yasa dışı okul, yurt veya pansiyonda kalınması sebebiyle olumsuz gelebilmekte olup açılan davalarda kişinin içinde bulunduğu bu durumun ilgili yasa dışı örgütlerle bağlantılı olduğuna delalet olmayacağı hususunda gerekçeli savunmalarla profesyonel bir şekilde dile getirilmesiyle giderilebilmesi yoluna gidilebilmektedir. Önemli olan idarenin yapmış olduğu idari işlemin sebep unsurunun iyi tahayyul edilmesi ve ona göre gerekçeli savunmaların yapılmasıdır. Profesyonel bir şekilde hazırlanmayan savunmalar ne yazık ki davaların reddine sebep olmakta ve memur ya da asker olmak isteyen kişiler bir ömür bir daha bu statülere erişmemektedirler.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI BİR KERE OLUMSUZ GELDİYSE HEP OLUMSUZ GELİR Mİ?

Danışanlarımızın en çok sorduğu sorulardan birisi de güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesinden sonra başka kurumlar için de sonradan yapılan müracaatlarda bu durumun bir daha karşılarına çıkıp çıkmayacağı hususudur. Örneğin uzman erbaşlık için müracaat eden bir kişinin güvenlik soruşturması olumsuz gelmiş ve elenmiş sonrasında bekçiliğe başvurulmuş ve yine aynı sonuçla karşılaşılmıştır. Bu durum gayet doğaldır çünkü güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğinin geçici 3. maddesine göre daha önce güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olan kişiler hakkında sonradan yapılacak güvenlik soruşturmasında önceden elde edilen bilgilerin geçerliliğini koruyacağı belirtilmiş ve yine aynı yönetmeliğin 10. maddesinde gerekli görülen hallerde ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının yenilenmesini isteyebilecekleri düzenlemesine yer verilmiştir.

HANGİ SUÇLAR DEVLET MEMURLUĞUNA ENGELDİR?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 48'inci maddesinin 1. fıkrasının A bendinin 5. alt bendinde

Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak. 

hükmüne yer verilmiş olup devlet memuru olacak kişilerde aranacak nitelikler ve mahkum olunmaması gereken suçlar tahdidi olarak sayılmıştır. Görüleceği üzere;

kasten işlenen bir suçtan ötürü bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezası alanlar,

affa uğramış olsa bile;

devletin güvenliğine karşı suçlar,

anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar,

zimmet,

irtikap,

rüşvet,

hırsızlık,

dolandırıcılık,

sahtecilik,

güveni kötüye kullanma,

hileli iflas,

ihaleye fesat karıştırma,

edimin ifasına fesat karıştırma,

suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama,

kaçakçılık, suçlarından mahkum olanlar devlet memuru olamayacaklar ve güvenlik soruşturması, arşiv araştırması olumsuz sonuçlanarak işlemlerine son verilecektir.

18 YAŞIN ALTINDA İŞLENEN SUÇ DEVLET MEMURLUĞUNA ENGEL Mİ?

18 yaşın altında işlenen suçlar yukarıda sayılan katolog suçlar içerisinde yer almış ve kişi bu suçlardan dolayı mahkum olmuşsa devlet memurluğuna engel olur ve kişinin güvenlik soruşturması olumsuz olduğundan bahisle ataması yapılmaz işlemleri sonlandırılır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta 18 yaşın altında işlenen suçlar sebebiyle kişi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi durumudur. 18 yaşın altında işlenen suç sebebiyle kişi hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş ise ve işlenen suç yukarıda belirtilen katolog suçlar içerisinde yer almış olsa bile hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildiğinden bahisle kişinin güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandırılamayacak, olumsuz sonuçlanması ise hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının bir mahkumiyet kararı olmaması sebeiyle hukuka aykırı hale gelecektir.

HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI DEVLET MEMURLUĞUNA ENGEL Mİ?

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı devlet memurluğuna engel değildir. Hatta ve hatta kişinin işlediği suç 657 sayılı kanunun 48. maddesinde tahdidi yani sınırlı olarak sayılmış suçlar içerisinde yer alsa bile hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olması ile güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandırılamayacak ve kişinin işlemlerine son verilemeyecektir. Eğer aksi bir kanaate varılmış ve kişinin devlet memurluğu ile ilişiği kesilmiş ise yapılan bu işlem hukuka aykırı olacak, açılan dava ile kişinin tekrarar devlet memurluğuna dönmesi sağlanacaktır. 

HANGİ SUÇLAR UZMAN ERBAŞ OLMAYA ENGELDİR?

Uzman erbaş yönetmeliğinin 2. bölüm personelde aranacak nitelikler başlıklı 6. maddesinde;

Verilen ceza, ertelense, seçenek yaptırımlara çevrilse, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilse veya affa uğrasa dahi; Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasniî, ırza geçmek, sarkıntılık, kız, kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata tahrik, gayri tabiî mukarenet, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan suçlarından dolayı yahut 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci maddesinde yazılı suçlardan mahkûm olmamak,

hükmüne yer verilmiş ve hangi suçların uzman erbaşlığa engel olacağı tahdidi olarak sayılmıştır. Bu maddeye göre;

ceza ertelense, seçenek yaptırımlara çevrilse, hükmün açıklanmasının geri bırkılmasına karar verilse veya affa uğranılmış olsa dahi;

Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar,

basit ve nitelikli zimmet,

irtikâp,

iftira,

rüşvet,

hırsızlık,

dolandırıcılık,

sahtecilik,

inancı kötüye kullanma,

yalan yere tanıklık,

yalan yere yemin,

cürüm tasniî,

ırza geçmek,

sarkıntılık,

kız, kadın veya erkek kaçırmak,

fuhşiyata tahrik,

gayri tabiî mukarenet,

dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar

istimal ve istihlâk kaçakçılığı hariç kaçakçılık,

resmî ihale ve alım ve satımlara fesat karıştırma,

Devlet sırlarını açığa vurma,

firar,

amir veya üste fiilen taarruz,

emre itaatsizlikte ısrar,

üste hakaret, mukavemet,

fesat,

isyan suçlarından mahkum olanlar uzman erbaş olamayacak ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz sonuçlanarak işlemlerine son verilecektir.

Burada siz sayın okuyucularımızın şu hususta dikkatini çekmek isteriz. Hem devlet memurluğuna etki edecek suçlar hem de uzman erbaş olmaya engel teşkil edecek suçlar benzerlik taşımasına karşın benzer bir suçtan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alan bir kişi örneğin hırsızlık suçundan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı alan birisi devlet memuru olacakken, uzman erbaş olamayacak ve işlemlerine son verilecektir. Bunun sebebi hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesesine 657 sayılı devlet memurları kanununun 48. maddesinde yer alan katolog suçlar dahil edilmezken uzman erbaş yönetmeliğinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesesine yer verilmiş olmasıdır.

18 YAŞIN ALTINDA İŞLENEN SUÇ UZMAN ERBAŞLIĞA ENGEL Mİ?

18 yaşın altında işlenen ve yukarıda yer verilen katolog suçlardan ceza alınan durumlarda kişi uzman erbaş olamayacak ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olduğundan bahisle elenecektir. Ancak 18 yaşın altında işlenen suç sebebiyle hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş ise ve her ne kadar hükmün açıklanmasının geri bırakılması dahi alınmış olsa işlenen katolog suçlar uzman erbaşlığa engel teşkil edecek ise de 18 yaşın altında olunması bu durumu değiştirecek ve kişinin işlemlerine son verilmemesi gerekecektir. İdare tarafından farklı bir şekilde karar verilip sırf bu yüzden güvenlik soruşturması olumsuz sonuçlandırılırsa yapılan işlem hukuka aykırılık teşkil edecek ve iptali gündeme gelecektir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI OKUL/YURT/PANSİYON NEDENİYLE OLUMSUZ GELİR Mİ?

Güvenlik soruşturması okul/yurt/pansiyon kayıtları sebebiyle olumsuz gelme durumuyla karşılaşılmakla birlikte burada önemli olan sırf okul/yurt/pansiyon kayıtları sebebiyle kişilerin güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesinin mahkeme kararlarıyla dahi hukuka aykırı bulunmasıdır. Nitekim araştırılması gereken hususlar sadece okul/yurt/pansiyon kayıtlarının olması değil, bunların yanında kişinin ilgili örgütlerle irtibatlı ve iltisaklı olduğuna dair başkaca delillerin de bulunması ve bu istihbari bilgilerin mümkün olduğunca somut verilerle de desteklenmesi gerektiği hususudur.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI KAÇINCI DERECE AKRABALARI KAPSAR

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında sadece kişinin kendisi değil, kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmaktadır. Ancak kişinin içinde bulunduğu ortamdan kasıt kişinin anne, baba, kardeş ve eşinden oluşmaktadır. Bunlar haricindeki kişilerin kişinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını etkilemesi mümkün değildir. Aksi şekilde hareket edilerek anne, baba, kardeş ve eş haricindeki akrabalarının etkisiyle kişinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz gelmesi sebebiyle ilişiğinin kesilerek memurlu, uzman erbaşlık, astsubaylık veya subaylık işlemlerinin sonlandırılması hukuka aykırıdır.

Güvenlik Soruşturması Banka Hesabı Sebebiyle Olumsuz Gelir mi?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması banka hesabı sebebiyle olumsuz gelmekte ancak bu durumun kapsamlı bir araştırmaya ihtiyaç duyduğunu söyleyebiliriz. Nitekim açılacak olan davalarda hesabın ne zaman açıldığı, mevduat hesabı mı yoksa vadeli hesap mı olduğu, para transferi olup olmadığı, para yatırılma miladının başlangıcı, maaş hesabı mı açtırıldığı, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonundaki bankaya ait hesap hareketlerinin ayrıntılı dökümü mahkemeden istenmeli, idare mahkemesi re'sen araştırma ilkesi gereği bu hususları kendiliğinden araştırmakla yükümlü olsa da mahkeme bu hususlarda bilinçli olarak yönlendirilmelidir.

İCRA DOSYALARININ OLMASI GÜVENLİK SORUŞTURMASINA ETKİ EDER Mİ?

İcra dosyalarının olması güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasına olumsuz bir etkisi yoktur. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin paraya olan düşkünlüğünün olup olmadığı hususlarının araştırılacağı belirtilmişse de yüklü miktarda borç batağında bulunulmadığı takdirde icra dosyalarının bulunması güvenlik soruşturmasını olumsuz etkilemeyecek ve kişinin memurluk işlemlerine son verilmeyecektir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonuçlarında kişinin yani soruşturmaya tabi tutulan kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak değerlendirmeye tabi tutulur. Burada değerlendirme yapılırken idare, yani kişiyi istihdam edecek kurum, takdir hakkını en uygun adaydan yana kullanmaya çalıştığından takdir yetkisi önemli bir yere sahiptir. Bu kapsamda; kişinin yıkıcı veya bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığı, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti yapıp yapmadığı, uyuşturucuyu kullanmak maksadıyla satın alıp almadığı gerekçeleriyle hüküm giydiği veya yagılamasının devam edip etmediği hususlarına dikkat edilir. Kişinin, şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı konularında kapsamlı bir inceleme yapılır.

GÜVENLİK SORUŞTURMASININ OLUMSUZ GELDİĞİNİ NERDEN ÖĞRENEBİLİRİM?

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hakkında kişilere bilgi verilemeyeceği gibi kişi kuruma başvurusunun sonucu hakkında bilgi almak isterse Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezine (CİMER) yazacağı bir yazı ile bilgi alabilir. Örneğin uzman erbaşlık sınavına girip bütün aşamaları başarılı bir şekilde geçen kişinin (yazılı sınav ve mülakat ile sağlık aşamalarını) kendisine sonuç hakkında bir bilgi verilmemesi durumunda ya CİMER'e yazacağı bir yazı ya da Personel Temin Merkezi'ne (PERTEM) yapacağı bir başvuru ile durumu hakkında bilgi alması mümkündür. Kendisine ya işlemlerinin devam ettiği bilgisi verilcek ya da güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz olduğundan bahisle işlemlerine son verildiği bildirilecektir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI OLUMSUZ GELİNCE NE YAPILMALIDIR?

Önemle belirtmemiz gerekir ki kişi, hakkında yapılan güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sebebiyle değil, bu güvenlik soruşturmasına göre yapılan idari bir işlemle elenmekte ya da işlemleri sonlandırılmaktadır. İdare hukukunda her idari işlemin bir sebep unsuru bulunmak zorundadır. İşte kişinin memuriyetine son verilmesine yol açan idari işlemin sebep unsurunu ise kişi hakkında yapılan ve olumsuzlukla sonuçlanan bu güvenlik soruşturmaları oluşturmaktadır. Bu durumda yapılması gereken şey dava açılması ve kişinin hakkında gerçekleştirilen ve işlemlerinin sonlanmasına yol açan idari işlemin iptalinin sağlanmasıdır. İdari yargıda idari işlemin iptali davaları, bu idari işlemin kişiye tebliğinden itibaren 60 gün içinde idari yargı mercilerinde açılacak iptal davaları ile sağlanmaktadır. Uygulamada kişiler güvenlik soruşturması olumsuz geldiğinde, bu durumun sebebini öğrenmek için bu kararı veren mercilere başvurmakta ancak sonuç alamamaktadırlar. Bunun sebebi güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğinde, kişi hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinde elde edilen bilgilerin paylaşılmasının yasak olmasıdır. Ayrıca kişiler ilişiklerinin kesildiğini öğrenince ya da kendilerine yapılan tebliğ ile durumun farkına vardıklarında idareye başvurarak elenme sebeplerini öğrenmek istemekle bir sonuca varamadıkları gibi 60 günlük dava açma süresini de kaçırmakta, sonradan açtıkları davalar ise süre aşımı nedeniyle reddedilmektedir. Kişinin geleceği için büyük bir öneme sahip olan bu davaların profesyonelce takip edilmesi yine kişinin kendi geleceği için son derece önemlidir. Yine önemle belirtmekte fayda vardır ki, kişi güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi neticesinde işlemlerinin sonlandığını öğrenir öğrenmez dava açmalı, bu kararı veren idari mercilere durum hakkında bilgi almak ya da yapılan işlemin dava açmaksızın iptalini sağlamak cihetine gitmemelidir. Nitekim güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sebebiyle ilişikleri kesilen kişilerin bu durum sonucunda idareye yapacakları başvurular sürelerin işlemesine engel olmayacağı gibi olumlu bir sonuca varmaları da sağlanamayacaktır. Neticeten yapılması gereken, ilişiklerinin kesilmesinin öğrenilmesinden itibaren idari işlemin iptali davası açılması, bu davanın ilişik kesilme işleminin tebliğinden itibaren 60 gün içerisinde açılması ve yürütmeyi durdurma talebiyle birlikte işemin iptalinin istenmesi gerekmektedir. Bazen idare yukarıda da belirttiğimiz gibi kişilere tebligat yapmamakta telefonla aramakta ya da CİMER veya PERTEM vasıtası ile kişilere haber vermekte hatta ve hatta cep telefonlarına güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesinden ötürü işlemlerin sonlandırıldığı bilgisi gönderilmektedir. İdare hukukunda aslolan tebligat yapılması olmakla birlikte uygulamada ıttıla yani öğrenme ile de dava sürelerinin başladığı bir gerçektir. Nitekim idarenin tebligat yapma amacı kişilerin aleyhlerinde gerçekleşen idari işlemi öğrenmelerinin sağlanması olduğundan sadece sms mesajı ile dahi yapılan bildirim sürelerin işlemesine sebep olmaktadır. Örneğin kişiye yazılı bir tebligat yapılmamış ancak işlemlerinin sonlandırıldığı sms veya CİMER den gelen yazı ile bildirilmiş olsun. Bu durumda 60 günlük süre kişinin elendiğini veya ilişiğinin kesildiğini öğrendiği tarihten itibaren başlayacaktır. 

Kişi, güvenlik soruşturmasının iptalini değil, güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sebebiyle gerçekleştirilen idari işlemin hukuka aykırı olması gerekçesiyle dava açacak, katiyen güvenlik sorutşurmasının iptalini istemeyecektir. Aksi bir durum dava dilekçesinin kanuna aykırı olduğu gerçeğini ortaya çıkaracak ve kişinin büyük hak kayıplarına uğramasına yol açacaktır. 60 gün içinde dava açılmaması ile kişinin dava açma hakkı ortadan kalkacağından kişi hakkında güvenlik soruşturmasının olumsuz olması sebebiyle gerçekleştirilen işlemlerinin sonlandırılmasına ilişkin işlem hukuka uygun bir işlem olarak hukuk aleminde yaşamaya devam edecektir.

GÜVENLİK SORUŞTURMASININ OLUMSUZ GELMESİ İLE YÜRÜTME DURDURMALI DAVA AÇILABİLİR Mİ?

Güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi ile birlikte 60 gün içerisinde idari işlemin iptali davası açılabileceği gibi açılan bu davada yürütmeyi durdurma da istenebilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus dava açılmadan yürütmenin durdurulmasının istenemeyeceğidir. Ancak ve ancak idari işlemin iptali davasıyla birlikte yürütme durdurma talep edilebilir. Yürütmeyi durdurma dava dilekçesinde davacı tarafından istenmelidir. Mahkeme talep olmaksızın yürütme durdurma kararı veremez. Hatta ve hatta yapılan işlem ne kadar hukuka aykırı bir işlem olsa dahi talep olmadan mahkeme yürütmeyi durduramayacak ve işlem yargıalamanın sonuna kadar devam etmek zorunda kalacaktır. Önemli olan dava dilekçesi ile birlikte yürütme durdurma istenmesidir. Mahkemenin yürütmeyi durdurabilmesi için yapılan idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Önemle belirtelim ki yürütmeyi durdurma istenmiş bir davada yürütmenin durdurulması davanın kazanıldığı anlamına gelmeyeceği gibi yürütmenin durdurulmaması da davanın kaybedildiği anlamına gelmemektedir. Mahkeme yürütmeyi durdurmuş ise karşı taraf yürütmenin durdurulması kararının kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde kararı veren idare mahkemesinin bağlı bulunduğu yargı çevresi içerisindeki bölge idare mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz sonucu bölge idare mahkemesi tarafından verilen kararlar kesindir.

Güvenlik Soruşturmasına İlişkin Değerlendirme

Güvenlik soruşturması olumsuz sonuç, güvenlik soruşturması olumsuz çıkanlar, güvenlik soruşturmasında elenme nedenleri, güvenlik soruşturması olumsuz çıktı, güvenlik soruşturması davasını kazananlar gibi birçok soru ve akıllarda kalan düşünce ne yazık ki uzman çavuş olacaklarda, bekçi olacaklarda, astsubay olacaklarda ve subay olacaklarda çok fazlasıyla mevcuttur. Yukarıda da izah ettiğimiz üzere güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi ile yapılacak hareket tarzı bellidir. Kişiler bu durumda paniğe kapılmadan hareket etmeli güvenlik soruşturmasında uzman avukatlara ulaşmaya çalışmalıdırlar. Herkes hak arama özgürlüğü çerçevesinde mahkemeye başvurabilir. Ancak idare hukukunun uzmanlık gerektiren bir alanı olan bu alanda güvenlik soruşturması avukatı ile davanın takibi tavsiye olunmakatadır. Konuya ilişkin güvenlik soruşturması olumsuz gelirse ne yapılmalıdır hakkındaki makalemizi okumanızı tavsiye ederiz.