Hemşirenin Görevleri

Hemşirenin Görevleri

Hemşirenin görevleri- Hemşireler hekim tarafından acil haller dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygulamak her ortamda bireyin ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını

Hemşirenin Görevleri

Hemşirenin görevleri- Hemşireler hekim tarafından acil haller dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygulamak her ortamda bireyin ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını planlamak uygulamak denetlemek ve değerlendirmekle görevli ve yetkili sağlık personelidir. Hemşireler aile hekimliği uygulamasına ilişkin kanun hükümleri ile 6283 sayılı kanunda yer alan görevleri de yerine getirirler.

Hemşire Nedir

Hemşire nedir- Hemşire hasta bakımı ve sağlığıyla ilgili olarak mesleğini icra eden sağlık meslek çalışanıdır. Hemşirelerle ilgili olarak 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu bulunmakta olup hemşirelerin lisans eğitimi veren fakültelerden ya da yüksekokullardan mezun olmaları gerekmektedir.
Hemşirelik hizmetleri;
Birey, aile, grup ve toplumun sağlığının geliştirilmesi, korunması, hastalık durumunda iyileştirilmesi ve yaşam kalitesinin artırılması amacıyla hemşirenin yerine getirdiği bakım verme, hekimce hazırlanan tıbbî tanı ve tedavi planının oluşturulması ve uygulanması, güvenli ve sağlıklı bir çevre oluşturma, eğitim, danışmanlık, araştırma, yönetim, kalite geliştirme, işbirliği yapma ve iletişimi sağlama rolleri,
Mesleki eğitimle kazanılan bilgi, beceri ve karar verme yeteneklerini kullanarak, insanlara yaşadıkları ve çalıştıkları her ortamda doğum öncesinden başlayarak yaşamın tüm evrelerinde meslek standartları ve etik ilkeler çerçevesinde sunduğu hemşirelik bakımı,
Hemşirelik hizmetlerinin ve bu hizmetlerden sorumlu insan gücü kaynaklarının, diğer kaynakların ve bakım ortamının yönetimi ile risk yönetimini kapsar.

Hemşirelerin Görevleri ve Sorumlulukları

Hemşirelerin görevleri ve sorumlulukları- Hemşireler sağlık mesleği mensubudurlar. Temel görevi doktor tarafından belirlenen tedaviyi tıbbi protokolü doğrultusunda uygulamak ve hasta üzerinde hemşirelik bakım hizmetlerini yapmaktır. Hemşireler doktordan ayrı olarak da kişinin hemşirelik ihtiyacını karşılmakla da yükümlüdür. Yukarıda da tanımladığımız üzere hemşireler; tabip tarafından acil haller dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygulamak, her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmekle görevli ve yetkili sağlık personelidir. Hemşireler doğrudan teşhiste bulunarak tedavi planlayamazlar ve reçete yazamazlar. Tıp mesleğini uygulamak doktorlara mahsustur. Hemşirelik tedaviye mesleki bilgi ve tecrübesiyle yardımcı olmak ve diğer mesleki hizmetleri sunmayı gerektiren bir sağlık hizmetidir. Hemşireler kayıt tutmak ve hasta gözlem tabela kağıtlarını düzenlemekle de yükümlüdür. Hemşire doktorun tedavi planını tartışamaz fakat hastanın zarar görebileceği kanısında ise durumu doktora iletir. Doktor bu uygulamada ısrarlı ise hemşire durumu kaydederek doktorun tedavi planını uygular. Hemşireler meslek kurallarına uymak meslek etiğine ve görev mevzuatlarına uygun olarak davranmakla yükümlüdür. Hemşireler sağlık meslek mensubu olarak hastanın zarar görmemesi için görevlerini dikkat ve özenle yerine getrimek zorundadırlar. Hemşire hekimin verdiği talimatları yerine getirmeli tedavi planlarını sorgulamamalı ve uygulanacak ilacın adı dozu kullanım süresi gibi hususları denetlemeli doğru uygulanıp uygulanmadığından emin olmalıdır. Hastada gelişen olumsuz bir durum bulunuyorsa bu durumu derhal doktora bildirmelidir. Tedavi planlarının uygulanması konusunda aydınlatma yükümlülüğü tedaviyi uygulayacak olan hekime yani doktora aittir. Fakat tedavi için hastanın ayarlanması hazırlanması görevi hemşireye ait olup bu uygulamalar bakımından bilgilendirme yükümlülüğünün hemşireye ait olduğu kabul edilmektedir. İlacın kullanım zamanını etkili olması için gereken hususları ilaç ile ilgili bilgileri hemşirenin vermesi gerekmektedir. Hemşirelerin doktordan ayrı olarak onam formu hazırlayıp hastaya imzalatması gerekli bir koşul değildir. Hemşirenin bilgilendirme yükümlülüğünün kapsamı doktora göre çok dardır. 

Hemşirelerin Görevleri Maddeler Halinde

Hemşirelerin görevleri- Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.
Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir.
Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır.
Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.
Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular.
Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak  hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır.
Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.
Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır.
Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur.
Hemşire tüm uygulamalarını kayıt altına alır.

Uzman Hemşirelerin Görev ve Yetkileri Nelerdir?

Uzman hemşirelerin görev ve yetkileri- Lisans hemşirelerden; yurtiçinde hemşirelik anabilim dallarında ve bunların altında açılan lisansüstü eğitim programlarından mezun olan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen hemşireler ile yurtdışında bu programlardan mezun olup, diplomalarının denklikleri onaylanan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen hemşireler alanlarında uzman hemşire olarak çalışırlar.
Uzman hemşireler, temel hemşirelik rollerinin yanı sıra uzmanlığını yaptığı alana yönelik klinik bilgi, beceri, sağlık araştırmaları, danışmanlık hizmetleri, sağlık eğitim hizmetlerinin programlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde sorumluluk alır, uygular ve değerlendirir.
Uzmanlık alanı ile ilgili kapsamlı sağlık değerlendirmeleri yapar. Hemşirelik bakımını planlar, uygular ve yönetir. Bakımda istenen hedeflere ulaşılamaması durumunda, yeni stratejiler geliştirir.
Hastalara uygulanan tıbbi tanı ve tedavi işlemlerine ilişkin karşılaşılan kritik durumlarda, uygun kararın verilmesinde hemşirelere danışmanlık yapar, meslekî gelişimleri açısından hemşirelere yardımcı olur.
Hasta ve ailesinin eğitimini planlar. Hastaları, bakım ve tedavi yöntemleri ile olası yan etkileri hakkında bilgilendirir. Hastaların güncel ve güvenilir sağlık bilgisine ulaşmasını sağlar.
Uzmanlık alanı ile ilgili ve etik konularda kişi, kurum ve kuruluşlara danışmanlık ve bilirkişilik yapar. Çalıştığı kurumda araştırmalarla ilgili etik komitede görev alabilir.

Hemşire ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişki

Hemşire ile hasta arasındaki hukuki ilişkiyi belirlerken hemşirenin çalışma usulünün o sırada ne olduğu önem taşımaktadır. Yani hemşire bağımsız olarak mı çalışıyor yoksa bağımlı mı çalışıyor bunun tespiti önemlidir? Nitekim hemşire bağımsız olarak çalışıyor ise hasta ile arasında vekalet akdi bulunuyor demektir. Zira bağımlı olarak çalışıyor yani bir hastane ya da bir doktora bağlı olarak çalışıyor ise hemşire hastane veya hekimin ifa yardımcısı sıfatıyla hizmet veriyor olacaktır. İşte her iki durumda hukuki olarak farklı sonuçlar doğmasına yol açacak özelliklere sahiptir. Hemşire ifa yardımcısı olarak çalıştığı durumlarda hastaya kusuruyla zarar vermesi durumunda hastane veya serbest çalışan doktor sorumlu olacaktır. Yine hemşire hastaya vermiş olduğu zararlardan dolayı Borçlar Kanunu 49 gereği haksız fiil sorumluluğu gereği sorumludur. Hemşire özen gösterme yükümlülüğü gereği hastanın özel hayatının gizliliği hakkına uymalı hastanın mahremiyetine kişisel verilerinin korunmasına özen göstermeli sırlarını korumalı ve mesleki faaliyetlerini özenle yerine getirmelidir. Özen yükümlüşlüğüne ölçüt olarak tecrübeli ve basiretli bir hemşirenin dikkatli ve özenli davranışı esas alınmalı özensiz davranışlardan (kusurlu davranışlardan) uzak durulmalıdır. Ancak unutulmamalıdır ki doktor, diğer sağlık mesleği mensubuna ikame edemeyeceği faaliyetlerden dolayı doğrudan sorumludur. İkame edilemeyecek faaliyetler teşhis, tedaviye yönelik doktorluk faaliyetleridir. Bu yüzden bu faaliyetlerin yerine getirilmemesinden dolayı hemşire sorumlu tutulamayacaktır.

Kaynaklar;

HAKERİ,Hakan, Tıp hukuku, seçkin yayıncılık Eylül 2015
EROL, Gültezer, Özel hastanelerin Hukuki Sorumluluğu, seçkin yayıncılık Nisan 2015
GÖKCAN,Hasan, Tıbbi Müdahaleden Doğan Hukukui ve Cezai Sorumluluk, Seçkin yayıncılık Nisan 2017

Diğer makalelerimizi okumak için doktor hatası tazminat başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.