Güvenlik Soruşturmasının İptaline İlişkin Hukuki Değerlendirme
Devlet Memurları Kanunu'nun devlet memurluğuna alınma şartlarını düzenleyen 48'inci maddesinin 1 Fıkrasının (A) Bendinin (8) alt bendinde düzenlenmiş olan "güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak
Güvenlik Soruşturmasının İptaline İlişkin Hukuki Değerlendirme
Devlet Memurları Kanunu'nun devlet memurluğuna alınma şartlarını düzenleyen 48'inci maddesinin 1 Fıkrasının (A) Bendinin (8) alt bendinde düzenlenmiş olan "güvenlik soruşturması ve/veya arşiv araştırması yapılmış olmak" şartı, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında adayları ilgilendirmekteydi. Söz konusu alt bendin iptali ile bahsi geçen kanun kapsamında ilk defa ya da yeniden ataması yapılacak adayların iptal kararı ile birlikte artık güvenlik soruşturmasının yapılamayacağını daha önce ifade etmiştik. Burada karşımıza çıkan soru ise kimlerin bu kapsamda olduğu kimlerin olmadığı noktasıdır. 657 sayılı kanunun 48'inci maddesinde "Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar" sıralanmış, (A) bendinde "genel şartlar", (B) bendinde ise "özel şartlar" hüküm altına alınmıştır. Söz konusu maddenin (B) bendinin 2'nci alt bendinde ise "Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" düzenlemesi yer alarak memur adaylarının genel şartları sağlamasının yanı sıra özel şartları da taşıması gerekliliği hüküm altına alınmıştır. İlgili kanunda düzenleme bulan özel şartların neler olduğu başvurulan kuruma göre farklılık taşımakla birlikte Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararının kapsamı içerisinde yer alıp almadığı bu değerlendirme ile sonuca ulaşacaktır. Örneğin, öğretmen olarak başvuran adayın "genel şartları" sağladıktan sonra özel mevzuat olan "Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği"nde aranılan şartları sağlayıp sağlamadığı araştırılmalıdır. Söz konusu yönetmeliğin "Atama Şartları" başlıklı 6'ncı maddesinin 1'inci fıkrasında "Öğretmenlik görevine atanacaklarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartlar yanında aşağıda belirtilen özel şartlar aranır." düzenlemesi ile 657 sayılı Kanunun 48'inci maddesine yaptığı atıf nedeniyle 48'inci madde de belirtilen şartları sağlayan adayın atanmasına engel hal bulunmamakta olup bahse konu Güvenlik Soruşturması iptal kararı sonrasında bu yönde bir araştırmada yapılmayacaktır.
Burada ayrık durum ise Asker, Polis gibi özel kanun ve diğer mevzuata tabi adayların işlemlerinde karşımıza çıkmaktadır. Bahse konu emniyet güçlerine yönelik personel teminini düzenleyen Özel Kanunların ve mevzuatların ilk yürürlüğe girdiği andan itibaren düzenleme altına alınan "Güvenlik soruşturması olumlu olmak" şartı Anayasa Mahkemesi'nin iptal gerekçe ve açıklamasında üzerinde durulmamış bu durum ise bu kurumlara başvuran adaylarda iptal kararının başvurularına etkisi hususunda karmaşıklığa sebebiyet vermiştir. Olması gereken kişinin içinde bulunduğu ortamın araştırılma kısmının hukuk aleminden çıkartılarak kişinin sadece ve sadece kendisinden sorumlu olduğuna yönelik bir düzenleme yapılmasıdır. Böylece kendisinden kaynaklı herhangi bir olumsuz durumdan ilişiği kesilmeyen kişilerin akrabaları sebebiyle ilişiğinin kesilmesinin önüne geçilecek cezaların şahsiliği ilkesi çerçevesinde hukuka uygun kararlar verilmiş olacaktır. Bu yüzden asker, polis veya bekçilik gibi kamu güvenliğinden sorumlu kişilere yönelik olarak yapılan güvenlik soruşturmaları neticelerinde elenen kişilerin gerekçeli savunmalarında hem Anayasanın 13. maddesindeki temel hak ve özgürlüklere değinmesi hem de 20. maddede yer alan özel hayata ilişkin temel normlara dikkat çekmesi davanın gidişatı bakımından yararlı olacaktır.
İlgili Etiketler:
