Güvenlik Soruşturması Nedir Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır | Mil Hukuk & Danışmanlık

Güvenlik Soruşturması Nedir Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır

  • Anasayfa
  • Güvenlik Soruşturması Nedir Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır

Güvenlik Soruşturması Nedir Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır

Güvenlik soruşturması nedir- Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kişinin devlet memurluğuna müracaatı sırasında yapılan bir uygulamadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması 26.10.1994 tarihli 4045 sayılı Güvenlik soruşturması, bazı nede

Güvenlik Soruşturması Nedir Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır

Güvenlik Soruşturması Nedir? Güvenlik Soruşturması Yapılırken Nelere Bakılır?

Güvenlik soruşturması nedir- Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kişinin devlet memurluğuna müracaatı sırasında yapılan bir uygulamadır. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması 26.10.1994 tarihli 4045 sayılı Güvenlik soruşturması, bazı nedenlerle görevlerine son verilen kamu Personeli ile kamu görevine alınmayanların haklarının geri verilmesine Ve 1402 numaralı sıkıyönetim kanununda değişiklik Yapılmasına ilişkin kanun gereği bu kanuna uygun olarak yapılmakta iken 17 Nisan 2021 tarihli 7315 sayılı Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Kanununa göre yapılmaktadır..  Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması  kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, jandarma, emniyet, sahil güvenlik ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır. 

Güvenlik soruşturması yapılan şahıs hakkında elde edilen bilgilerin paylaşılması kanun ve yönetmelik gereği yasak olduğundan kişinin hangi sebepten ötürü elendiği kendisine bildirilmez. Sadece güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmanız olumsuz geldiğinden işlemleriniz sonlandırılmıştır ya da atamanız yapılmamıştır şeklinde bilgi verilmekle yetinilir. 

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması kişinin şahsı hakkında yapıldığı gibi güvenik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında araştırılacak hususlar başlıklı 11. maddesi gereği kişinin içinde bulunduğu ortam dikkate alınarak yapılır. Buradan çıkan sonuç, güvenlik soruşturmasının kişinin şahsında elde edilen bilgiler ışığında yapılacağı gibi anne baba ve kardeşler de dikkate alınarak yapılacağını bizlere göstermektedir.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılan kişinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak; soruşturma veya kovuşturması bulunup bulunmadığı, varsa işlenen suçun niteliği, yasa dışı bir faaliyete karışıp karışmadığı, anne; baba; kardeşlerde güvenlik soruşturmasını olumsuz etkileyebilecek  genel kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat birimlerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında arama kaydı veya herhangi bir tahdidin olup olmadığı, terör örgütlerine veya Milli Güvenlik Kurulunca Devletin milli güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya gruplara üyeliği, mensubiyeti veya iltisakının bulunup bulunmadığı, Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı, hususları incelenir. Kişinin kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı hususları ayrıntılı olarak araştırılır. 

Güvenlik soruşturması sonucunda kişi ve kişinin içinde bulunduğu ortam araştırılıp incelendikten sonra elde edilen istihbarı bilgiler örneğin kişinin yasa dışı örgütlerin yer aldığı yerde sgk kaydının çıkması veya yasadışı örgütlerin okullarına, yurtlarına gidilmesi ya da çeşitli suçlara karışıldığından ötürü ceza alınması gibi bilgiler kişinin başvurduğu ve memur ya da asker olmak için müracaat ettiği kuruma gönderilir. Burada yapılan incelemeler neticesinde kurumlarınca ilişikleri kesilerek işlemleri sonlandırılır.

GÜVENLİK SORUŞTURMASI OLUMSUZ GELEN KİŞİ NE YAPMALIDIR?

Güvenlik soruşturması olumsuz gelen kişinin, güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sebebiyle işlemlerine son verilmesine yol açan idari işlemin dava açarak iptalini isteme hakkı bulunmaktadır. Burada önemli olan bu hakkın başlangıç tarihidir. Nitekim idari işlemler, tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içerisinde açılacak iptal davası ile iptal edilir. Aksi bir durum süre aşımı nedeniyle davanın usulden reddine sebep olacaktır ki büyük hak kayıplarına sebebiyet verilecektir. Yapılması gereken güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasından bahisle işlemleri sonlandırılan kişilerin bu durumun kendilerine bildirilmesinden itibaren idare mahkemelerinde 60 gün içerisinde iptal davası açmalarıdır. 

GÜVENLİK SORUŞTURMASI OLUMSUZ GELEN KİŞİ YÜRÜTMEYİ DURDURMALI DAVA AÇMALIDIR.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumsuz geldiği için ilişiği kesilen ya da sözleşmeleri tek taraflı olarak feshedilen kişiler davalarını yürütmeyi durdurmalı olarak açmaları tavsiye olunur. Zira idare mahkemesinde 60 gün içerisinde açılacak iptal davaları kendiliğinden yürütmeyi durdurmazlar ve yapılan işlem devam eder. Açılan davada yürütmeyi durdurma istenmemiş ise sonradan talep edilemeyeceği gibi mahkeme kendiliğinden yürütmeyi durdurma kararı da veremez. Bu sebeple davaların yürütmeyi durdurmalı açılması kişi için ehemmiyet vericidir. Ancak yürütmeyi durdurmalı açılan iptal davalarında mahkemenin yürütmeyi durdurma karaı verebilmesi için yapılan işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açık bir şekilde hukuka aykırı olması gerekmektedir. Bu şartların birlikte gerçekleşmesi durumunda mahkeme yürütmeyi durdurma kararı verecek aksi halde açılan davada yürütme durdurulmayacaktır.

Dava açan kişiler yürütmeyi durdurma talep etmiş ancak mahkemece yürütme durdurulmamış olabilir. Bu durum davanın kaybedileceği anlamına gelmemelidir. Nitekim yürütmeyi durdurma talebi reddedilmiş ancak sonrasında idari işlemin iptaline karar verilerek davası kazanılmış bir çok dosya bulunmaktadır. Aynı şekilde yürütmenin durdurulması davanın kesin kazanılacağı anlamını da çıkarmamalıdır. Burada önemli olan nokta işlemin uygulanması durumunda telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve işlemin açıkça hukuka aykırı olması durumudur. Bir diğer husus da yürütmeyi durdurma talebinin reddi durumunda ne yapılacağı durumudur. Yürütmenin durudurulması talebinin reddi sonucunda kişinin kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Bölge Adliye Mahkemesinde verilen karara itiraz etme hakkı vardır. İtiraz sonucunda verilen kararlar kesin olup başka bir başvuru yolu mevcut değildir. 

İdare hukuku diğer hukuk dallarına göre daha detaylı ve çok kapsamlı bir hukuk dalı olduğundan kişilerin açtıkları iptal davalarında çok dikkatli olmaları ve savunmalarını gerekçeli olarak yazmaları gerekmektedir. Aksi durum büyük hak kayıplarına yol açacak ve kişinin geri dönülmez mağduriyetlerine sebep olacaktır. 

Güvenlik soruşturması hakkında bilinmesi gerekenler hakkında diğer makalelerimizi okuyabilirsiniz. Nitekim güvenlik soruşturamsında önemli olan hususlar kişinin içinde bulunduğu ortamlara ilişkindir. Bu durum Güvenlik soruşturması arşiv araştırması yönetmeliğinin 11. maddesinde belirtilmiştir. Ancak bu kişini içinde bulunduğu ortamın ne olduğu hakkında ya da bu kişilere kimin dahil olması gerektiği hususunda bir açıklık geltirilmemiştir. Diğer makalelerimizde bu hususlara açıklık getirip sizlerin daha iyi fikir sahibi olmanız açısından paylaşım yapılmıştır.

Güvenlilk Soruşturması Nasıl Olumsuz Olur

Güvenlik soruşturması nasıl olumsuz olur sorusunun cevabı kanunda belirtilen hususlarda gizlidir. Nitekim Uzman erbaş kanununda yer alan ve personelde bulunması gereken niteliklere haiz olmadığı anlaşılan kişiler hakkında yapılan güvenlik soruşturması olumsuz gelecektir. Ancak uygulamada güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapıldığı sırada kişinin soruşturması ya da kovuştuması olmamasına rağmen ya da herhangi bir suça karışmamasına rağmen güvenlik soruşturmasının olumsuz geldiği görülmektedir. Bu durumda istihbari bilgi sebebiyle güvenlik soruşturmasının olumsuz geldiği durumlarla karşılaşılmaktadır. Burada önemli olan güvenlik soruşturmasının neden dolayı olumsuz geldiği değil güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesinden sonra yapılacak işlemlerdir. Nitekim güvenlik soruşturması olumsuz geldikten sonra geçikmeksizin dava açılmalı ve davanın açılmasından sonra öğrenilen olumsuz gelme sebeplerine ilişkin gerekçeli savunmalarda bulunulmasıdır. Zira güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi durumunda itiraz hakkı Anayasal bir hak olup idare mahkemesinde açılacak dava ile durum giderilmeli ve kişilerin hak mahruimiyetleri ortadan kaldırılmalıdır. Güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sonrasında açılacak dava idari bir davadır ve idari yargıda görülür. Kişi uzman çavuş olup hiç eğitime başlamadan elenmiş ise dava Ankara mahkemelerinde açılacak kişi örenğin Tuzla piyade okulundayken, kastamonu eğitim alayındayken veyahut Ankara mamak da eğitim görmekte iken elenmişse eğitim birlikleri neredeyse ve nerede sözleşme imzlamışlarsa dava orada açılacaktır.

Güvenlik Soruşturması Davası

Güvenlik soruşturması davası aslında güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sonucu idare mahkemesinde açılan iptal davasıdır. Kişinin güvenlk soruşturması olumsuz gelmesi ile açacağı dava türü idari yargıya giren idari işlemin iptali davasıdır. İptali gereken husus güvenlik soruşturması değil, güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi sonucunda idare tarafından gerçekleştirilen idari iştlemdir. Açıklamak gerekirse kişinin güvenlilk soruşturmasının istihbari bilgi nedeniyle olumsuz geldiğini düşünelim. Kişi bu olumsuzluğu gidermek için bu istihbari bilginin ya da güvenlik soruşturmasının iptalini değil, güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesi ile adaylık işlemlerinin sonlandırılmasına ilişkin idari işlemin iptalini isteyecektir. Kavramların bulunması ve güvenlk soruşturmasına yönelik 4045 sayılı mevzuat ile Güvenlik Soruşturması Arşiv Araştırması Yönetmeliğinin incelenmesi ve olaya vakıf olunması bu alanda ihtisaslaşmanın gerekliliğini bizlere göstermektedir.

Güvenlik Soruşturması Ahlaki Durum

Güvenlik soruşturması ahlaki durum aslında kişinin içinde bulunduğu ortam ile ilgilidir. Nitekim güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliğinin 11 maddesi itibari ile ahlaki durum araştırması kişinin içinde bulunduğu ortama göre yapılmaktadır. Bunun usul ve esasları da bu yönetmelikte düzenlenmiştir. Kişinin içinde bulunduğu ortamdan kastın ise kişinin anne baba kardeş ve eşlerine ilişkin olduğu da bilinmesi gereken bir husustur. Güvenlik soruşturması ahlaki durum ile ilgili olarak detaylı bilgi için çevrenizde bulunan ve konunun uzmanı olan idari dava avukatlarından yardım alabilirsiniz.

Güvenlik Soruşturmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Güvenlik soruşturması aslında yapılan Anayasa Mahkemesi kararları ile değişikliğe uğramış durumdadır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus kişinin güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesine mütekakip takip etmesi gereken hususlardır. Güvenlik soruşturması olumsuz gelen kişi olumsuz kararın kendisine bildirilmesinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesinde dava açmalıdır. Bu husus aslında güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasından sonra takip edilmesi gereken önemli hususlardan biridir. Dava süresinin kaçırılması demek bu idari işlemin kesinleşmesi demektir ki büyük mağduriyetler doğabilir.  Bu sebeple güvenlik soruşturması avukatı ile çalışılması tavsiye olunur. 

Aselsan Güvenlik Soruşturması

Aselsan Güvenlik Soruşturması Aselsan da çalışmak isteyen ve gizlil gizlilik dereceli bir birim olduğundan ötürü burada çalışmak isteyen personele yapılan güvenlik soruşturmasıdır. Bu güvenlik soruşturması usul ve esasları 4045 sayılı kanuna istinaden uygulanır. Aselsanda çalışan ve gizli gizlilik dereceli bilgilerin bulunduğu bir ortamda çalışması gerekli olan personel hakkında kişi güvenlik belgesi verilmesi için Milli Savunma Bakanlığına başvuru yapılır ve bu başvuru neticesinde Milli Savunma Bakanlığı tarafından kişi hakkında güvenlik soruşturması yapılarak kişi güvenlik belgesi düzenlenip düzenlenmeyeceği hakkında karar verilir. 

Tübitak Güvenlik Soruşturması

Tübitak Güvenlik soruşturması tübitak da çalışmak isteyen personele yapılan güvenlik soruşturması olup 4045 sayılı kanuna ve güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yönetmeliği hususları ile kendi özel kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak yapılan güvenlik soruşturmasıdır. Önemli olan güvenlik soruşturmasının olumsuz gelmesinden sonra buna ilişkin davanın açılması ve güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasına sebebiyet veren hususun ortadan kaldırılmasının sağlanmasıdır.

TAİ Güvenlik Soruşturması

TAİ de çalışan kişiler hakkında da kişi güvenlik belgesi düzenlenir ve bu kişiler kişi güvenlik belgesi alamazlarsa tasnif dışı yerlerde çalıştırılamalarına ya da sözleşmelerinin feshine kadar uzanabilecek olumsuzluklarla karşılaşabilmektedirler. Bu bakımdan güvenlik soruşturması olumsuz gelen kişiler bu sebeple alamadıkları kişi güvenlik belgelerini almak için işleme karşı 60 gün içinde idari dava açabileceklerdir. Aynı durum kişi güvenlik belgesi almaya hak kazanamamış olan ve roketsan da çalışan kişiler için de geçerlidir.

1